Τετάρτη, 9 Οκτωβρίου 2024
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΙΤΑΛΟ ΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΒΑΡΙΣΤΟ ΝΤΕ ΚΙΡΙΚΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΙΤΑΛΟ ΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΒΑΡΙΣΤΟ ΝΤΕ ΚΙΡΙΚΟ – 130 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΤΖΙΟΡΤΖΙΟ ΝΤΕ ΚΙΡΙΚΟ

«Ο πατέρας μου ήταν ένας άνθρωπος του 19ου αιώνα. Ήταν μηχανικός και συγχρόνως άρχοντας από άλλες εποχές. Θαρραλέος, έντιμος, εργατικός, έξυπνος και καλός. Είχε σπουδάσει στη Φλωρεντία και στο Τορίνο και από μια ολόκληρη πολυμελή οικογένεια ευγενών ήταν ο μόνος που είχε θελήσει να εργαστεί. Όπως πολλοί άνθρωποι του 19ου αιώνα διέθετε ποικίλες ικανότητες και αρετές. Ήταν άρτιος μηχανικός, έγραφε με ωραιότατους χαρακτήρες, σχεδίαζε, είχε πολύ καλό αυτί για τη μουσική , ήταν παρατηρητικός και δηκτικός, μισούσε την αδικία, αγαπούσε τα ζώα, συμπεριφερόταν υπεροπτικά στους πλούσιους και τους ισχυρούς και ήταν πάντα έτοιμος να υπερασπιστεί και να βοηθήσει τους πιο αδύνατους και φτωχούς. Ήταν επίσης έξοχος ιππέας και είχε μονομαχήσει μερικές φορές με πιστόλι…Ο πατέρας μου έλειπε συχνά, γιατί πήγαινε στο Βόλο, την κωμόπολη όπου γεννήθηκα, όπου επέβλεπε και διηύθυνε την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής που προχωρούσε στο εσωτερικό της Θεσσαλίας…»
Αυτά τα λόγια μεταξύ άλλων ανέφερε στο «Αναμνήσεις από τη ζωή μου» ο Τζόρτζιο ντε Κίρικο για τον πατέρα του, τον Ιταλό μηχανικό Εβαρίστο που συνέδεσε το όνομά του με την ίδρυση των Σιδηροδρόμων Θεσσαλίας και ιδιαίτερα με τη νεόδμητη πόλη του Βόλου με την οποία ταυτίστηκε και συνέβαλε στην ανάπτυξή της.
Στον πατέρα του μεγάλου Ευρωπαίου ζωγράφου, που γεννήθηκε στο Βόλο στις 10 Ιουλίου 1888, είναι αφιερωμένη η φετινή ετήσια εκδήλωση, που διοργανώνει κάθε χρόνο η Διεύθυνση Πολιτισμού του ΔΟΕΠΑΠ-ΔΗΠΕΘΕ Δήμου Βόλου, η οποία φέτος συμπίπτει με τα 130 χρόνια από τη γέννησή του Τζόρτζιο και τα 40 χρόνια από το θάνατό του.
Το αφιέρωμα περιλαμβάνει έκθεση αρχειακού υλικού που θα εγκαινιαστεί την Πέμπτη 2 Αυγούστου στις 21.00, στο Κέντρο Τέχνης Τζόρτζιο Ντε Κίρικο. Θα παρουσιαστούν ανατυπώσεις επιλεγμένων σχεδίων της γαλλοιταλικής κατασκευαστικής εταιρίας «Εργολαβία Ε. Κίρικο και Σία»/ «Enterprise E. Chirico et Cie» που διηύθυνε ο Εβαρίστο ντε Κίρικο προερχόμενα από το αρχείο του Σιδηροδρομικού Σταθμού Βόλου σε συνδυασμό με φωτογραφικό υλικό, κείμενα και άλλα ντοκουμέντα, με σκοπό να καταδείξει μέρος της δραστηριότητας του Εβαρίστο και της πολυδιάστατης προσωπικότητας του, αλλά και την επιρροή που άσκησε το έργο του στην καλλιτεχνική δημιουργία του υιού του Τζόρτζιο αλλά και του μικρότερου Αντρέα.
Το αφιέρωμα πραγματοποιείται σε συνδιοργάνωση με τον ΟΣΕ και το Παγκόσμιο Σωματείο Αποδήμων Μαγνήτων «το Κοινόν των Μαγνήτων», με την αιγίδα του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου της Ιταλικής Πρεσβείας στην Αθήνα και του Σωματείου «Κόμητες» των Ιταλών της Διασποράς.
Την έκθεση θα παρουσιάσει στο κοινό ο κεντρικός σταθμάρχης του σιδηροδρομικού σταθμού Βόλου Γιώργος Αποστολέρης.
Θα προηγηθεί την Τέταρτη 1 Αυγούστου, στις 8.30 η καθιερωμένη ετήσια εκδήλωση του Παγκόσμιου Σωματείου Αποδήμων Μαγνήτων «το Κοινόν των Μαγνήτων» στον κήπο του Αρχαιολογικού Μουσείου αφιερωμένη επίσης στα 130 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου ζωγράφου, η οποία θα περιλαμβάνει ομιλίες, προβολές και μουσικό πρόγραμμα.
Ο Εβαρίστο ντε Κίρικο (Ευάρεστος δε Κήρυκος) γεννήθηκε το 1841 στην Κωνσταντινούπολη, από οικογένεια αριστοκρατικής καταγωγής, γιος, μεταξύ επτά παιδιών, του Σικελού βαρώνου Τζόρτζιο Φιλιγκόνε ντι Κίρικο (1794-1875) με καταγωγή από τη Δαλματία, πρέσβυ της Ιταλίας στην Υψηλή Πύλη. Η οικογένεια ήταν εγκατεστημένη από τα μέσα του 17ου αιώνα στην Πόλη, συνδέονταν με τη Δυναστεία της Σαβοΐας πριν την Ένωση του Ιταλικού Κράτους και διατηρούσε πολλές σχέσεις στη Χριστιανική Κοινότητα καθώς και σε κύκλους υψηλά ιστάμενων ξένων κρατών της Κωνσταντινούπολης. Μητέρα του Εβαρίστο η κοντέσα Αδελαΐδα Μαμπιλί ι Μπουλινί (1799-1876), κόρη του Ισπανού προξένου στην Κέρκυρα, Δον Λορένζο Ελιοντόρο Μαμπιλί ι Μπουλινί (1763-1853).Ο Εβαρίστο σπούδασε μηχανική με προσανατολισμό στις σιδηροδρομικές μεταφορές. Εργάστηκε στις σιδηροδρομικές εγκαταστάσεις της Τοσκάνης και της Βουλγαρίας. Λίγο πριν την αναχώρηση για την Ελλάδα παντρεύτηκε τη Τζέμα Τσερβέτο (Gemma Cervetto), από οικογένεια μικτής ιταλοτουρκικής καταγωγής από τη Γένοβα και τη Σμύρνη, που ανήκε στην κλειστή και περήφανη αστική τάξη εμπόρων της Σμύρνης όπου και γεννήθηκε η ίδια (1852), τραγουδίστρια του βαριετέ και της οπερέτας.
Το 1882 του ανατίθεται, ως εργολήπτη, επί πρωθυπουργίας Χαριλάου Τρικούπη με χρηματοδότηση του ομογενούς Τραπεζίτη από την Κων/πολη Θεόδωρου Μαυρογορδάτου η κατασκευή του σιδηροδρομικού δικτύου της Θεσσαλίας και προκειμένου να διευθύνει το έργο εγκαθίσταται στο Βόλο
Το Απριλίου 1884 εγκαινιάζεται το πρώτο τμήμα της Γραμμής, από το Βόλο μέχρι τη Λάρισα. Η Θεσσαλία την εποχή εκείνη αναπτύσσεται με γοργό ρυθμό. Ο Ιταλός μηχανικός με τις γνώσεις και την πείρα που διέθετε ήταν περιζήτητος. Παράλληλα με τις σιδηροδρομικές εργασίες επιμελήθηκε κατά την περίοδο 1886 έως 1890 και άλλα σημαντικά έργα. Στις 16/6/1886 ολοκληρώθηκε το θεσσαλικό δίκτυο με τη λειτουργία της γραμμής Βόλου-Καλαμπάκας
Στις 10 Ιουλίου 1888 γεννιέται μετά την πρώτη τους κόρη Αδελαίδα, το δεύτερο παιδί της οικογένειας, ο Τζόρτζιο ντε Κίρικο. Το 1891 ο Εβαρίστο και η οικογένεια του μετακομίζει στην Αθήνα, στην έδρα των θεσσαλικών σιδηροδρόμων όταν ο διοικητικό συμβούλιο δέχεται τον Ιταλό μηχανικό ως μέλος του. Από την εποχή εκείνη το συμβούλιο αναθέτει στον Εβαρίστο όλα τα τεχνικά θέματα του δικτύου και εκείνος παρακολουθεί από μακριά. Όμως τον Μάρτιο 1895 ο Εβαρίστο ξαναγύρισε στη Θεσσαλία με διευρυμένα καθήκοντα. Η επέκταση του σιδηροδρόμου συνεχίζεται με τα έργα κατασκευής του πρώτου τμήματος Βόλου – Λεχώνια που θα ολοκληρωθούν μετά το 1900, ενώ ταυτόχρονα έχει αναλάβει και ένα νέο έργο, την κατασκευή του δικτύου του Πηλίου το περίφημο «τρενάκι του Πηλίου».Παράλληλα συνεργάζεται με τους μηχανικούς του Δημοσίου για την μελέτη μεγάλων οδικών και υδραυλικών έργων στη Θεσσαλία. Το 1896 τον ακολουθεί και η υπόλοιπη οικογένεια εκ νέου στο Βόλο. Το 1897 κατά τη διάρκεια του Ελληνοτουρκικού πολέμου προσέφερε ο ίδιος πολλές υπηρεσίες για τη διάσωση του δικτύου και των γεφυριών και με τις δικές του προσπάθειες και τις σχέσεις που διατηρούσε στην Κωνσταντινούπολη τα τρένα της Θεσσαλίας ξαναγυρνούν στα ελληνικά χέρια. Τον Οκτώβριο του 1898 η οικογένεια Ντε Κίρικο έρχεται για δεύτερη φορά στην πρωτεύουσα. Ο Ιταλός μηχανικός αποκτά επιπλέον φήμη και αίγλη. Από μακριά διατηρεί την πλήρη αρμοδιότητα του σε όλα τα τεχνικά θέματα στη Θεσσαλία.
Η οικογένεια εγκατεστημένη στην Αθήνα είναι ενταγμένη στους υψηλούς κύκλους και στην πνευματική ζωή της Αθήνας με τους δυο γιούς Τζόρτζιο και Αντρέα να παρακολουθούν μαθήματα ζωγραφικής και μουσικής αντίστοιχα, όταν
το πρωινό της 16 Μαΐου 1905 ο Εβαρίστο ντε Κίρικο φεύγει από τη ζωή από κακοήθη πυρετό. Ένα χρόνο μετά η χήρα Ντε Κίρικο με τους δυο γιους εγκαταλείπουν την Ελλάδα για την Ιταλία και στη συνέχεια για το Μόναχο.
Οι παιδικές αναμνήσεις, το έργο του πατέρα και η κλασσική ελληνική παιδεία και μυθολογία θα σημαδέψουν τη δημιουργία του Τζόρτζιο που γεννήθηκε στη «σκιά του βουνού των Κενταύρων…στο αρχαίο λιμάνι της Ιωλκού των Αργοναυτών…».
Αν και αρκετοί ερευνητές έχουν αναφερθεί στις μελέτες και ανακοινώσεις τους στη δραστηριότητα του Ιταλού μηχανικού Εβαρίστο, είναι η πρώτη φορά που με εποπτικό υλικό θα φανεί μέρος της δραστηριότητας και προσωπικότητας του.
Η έκθεση θα παραμείνει ως και τον Οκτώβριο προκειμένου να πραγματοποιηθούν εκπαιδευτικά προγράμματα και παράλληλες εκδηλώσεις και συνεργασίες, που θα ανακοινωθούν άμεσα.

κεκπα διεκ κεκπα διεκ ΔΗΜΟΣ ΒΟΛΟΥ