Γύριζε στην πόλη σκεφτικός / μετά από τόσα χρόνια άγνωστος / στους κλειστούς αρχαίους δρόμους / χορτασμένος εξορίες / ξενιτιές και δόξα/….Κι εκεί κατά το σούρουπο / στις βραδινές ερειπωμένες ράγες / χαμένων τρένων αποχωρισμού / τον άγγιξε ανάλαφρα η ταραχή / μιας ανυποψίαστης αγάπης.»

[από το ποίημά   «Ο Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο στο Βόλο» ]

Ο Πρόεδρος του Κοινού των Μαγνήτων Αχιλλέας Παπαρσένος στο χαιρετισμό του αναφέρει: «Το Κοινόν των Μαγνήτων, το Παγκόσμιο Σωματείο Αποδήμων Μαγνήτων, με μεγάλη χαρά διοργανώνει σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Πολιτισμού του ΔΟΕΠΑΠ-ΔΗΠΕΘΕ Δήμου Βόλου μία ποιητική βραδιά αφιερωμένη στην ποίηση του Νίκου Αλεξίου, διακεκριμένου Βολιώτη της Διασποράς και εκλεκτού μέλους του σωματείου μας.

Ο Νίκος Αλεξίου διαπρέπει στην Αμερική ως καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Queens College της Νέας Υόρκης. Η επιστημονική προσφορά του στη μελέτη της ομογενειακής εμπειρίας στη Βόρειο Αμερική και το ιστορικό αρχείο του με τις μαρτυρίες των Ελλήνων της Νέας Υόρκης αποκτούν ιδιαίτερη σημασία στις μέρες μας , όταν το μεταναστευτικό/προσφυγικό πρόβλημα κυριαρχεί στην επικαιρότητα παγκοσμίως.

Πέραν όμως από την κοινωνιολογία, ο Νίκος Αλεξίου έχει διακριθεί και στην ποίηση. Με σημείο αναφοράς την Αστόρια, την καρδιά του Ελληνισμού της Νέας Υόρκης, τα ποιήματα του αποτυπώνουν με ευαισθησία τις αγωνίες, τις ελπίδες , τις μνήμες, τον πόνο της ξενητιάς, τον αγώνα για προκοπή στη νέα πατρίδα και τη νοσταλγία για τη γενέτειρα, που οι παλαιότεροι άφησαν πίσω τους και οι νεότεροι αναζητούν.

Θα ήθελα επίσης να καλωσορίσω στο Βόλο τον Γιώργο Χουλιάρα, φίλο και επίσης εκλεκτό ποιητή, βαθύ γνώστη της ελληνικής παρουσίας και της λογοτεχνικής παραγωγής στην Αμερική , που θα παρουσιάσει το ποιητικό έργο του Νίκου Αλεξίου. …»

Στο ποίημά του  «Ο Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο στο Βόλο» ο ποιητής γράφει: «Γύριζε στην πόλη σκεφτικός / μετά από τόσα χρόνια άγνωστος / στους κλειστούς αρχαίους δρόμους / χορτασμένος εξορίες / ξενιτιές και δόξα/….»

Ο Νίκος Αλεξίου μετά από απουσία πολλών ετών από την πόλη  επιστρέφει με τις ποιητικές του συλλογές. Γεννημένος στο Βόλο το 1959, μετά από σπουδές οικονομικών στην Αθήνα  μετέβη στη Νέα Υόρκη στα μέσα της δεκαετίας του 1980 και σπούδασε κοινωνιολογία. Από το 1990 διδάσκει στο             Queens College  του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Ν.Υόρκης όπου τιμήθηκε με διάκριση διδασκαλίας «President’s Award for Excellence in Teaching”. Ανάμεσα σε άλλα επιστημονικά ενδιαφέροντα , διδάσκει και δημοσιεύει πάνω σε θέματα που αφορούν την Ελληνοαμερικανική κοινότητα. Είναι ιδρυτής και κύριος ερευνητής του Προφορικού Αρχείου του Ελληνισμού της Ν.Υόρκης. Έχουν κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα πέντε ποιητικές του συλλογές. Επίσης ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί σε ελληνικά και αμερικάνικα έντυπα και ανθολογίες.

Για τον ποιητή και το έργο του καθώς και για τον ελληνισμό της Ν.Υόρκης θα μιλήσει  ο ποιητής και συγγραφέας Γιώργος Χουλιάρας, ο οποίος έχει εργασθεί ως Διευθυντής Τύπου και Επικοινωνίας σε Πρεσβείες και Προξενεία της Ελλάδας στη Ν.Υόρκη, στη Βοστώνη, στην Οττάβα, στην Ουάσιγκτον και στο Δουβλίνο, πριν επιστρέψει στην Ελλάδα. Ο ίδιος ο ποιητής θα μιλήσει  για το έργο του και ποιήματά του θα  διαβάσουν  οι ηθοποιοί Μαρία Χαϊντούτη- Μαργαρίτη και Δημήτρης Δακτυλάς, ενώ ποιήματα μεγάλων Ελλήνων ποιητών  που έχουν μελοποιηθεί από γνωστούς συνθέτες θα ερμηνεύσει  ο Βασίλης Αγροκώστας. Την εκδήλωση θα χαιρετίσει η γραμματέας του Κοινού των Μαγνήτων Σοφία Ζαφρατζά-Βερμέουλεν,   έχει συντονίσει η Χρύσα Δραντάκη και   θα παρουσιάσει η Ροσσάνα Πώποτα.

Κριτικές για το έργο του

«…Ως Έλληνας ποιητής  και Αμερικανός κοινωνιολόγος στη Νέα Υόρκη, ο Νίκος Αλεξίου βρίσκεται σε μοναδική θέση για να αναστοχαστεί εξορία, ανθρώπους και τόπους. Οι τρεις αυτές λέξεις αποτελούν τους τίτλους ισάριθμων τμημάτων της συλλογής «Αστόρια» που συγκεντώνει νέα και ήδη δημοσιευμένα ποιήματά του στα ελληνικά…Η ποίηση του Αλεξίου είναι έντονα εικαστική και λυρικά μανιώδης στη χρωματική παλέτα της…Ένας κόκκινος, ένας πράσινος και ένας γαλάζιος πρίγκηπας κατοικούν στα τρία τμήματα της συλλογής…Τα ΄΄ορια της γλώσσας μου είναι τα όρια του κόσμου αποτελεί το επίγραμμα του «Ποιητή της Διασποράς», το οποίο μπορούμε να φανταστούμε μεταφρασμεένο σε κάθε γλώσσα. Όσο σαφής και άνα είναι η πολιτική και κοινωνική στάση του Αλεξίου, οι λέξεις του επιφέρουν τις επιπτώσεις τους  με τρόπο  έμμεσο…»

Γιώργος Χουλιάρας (εισαγωγή στην ποιητική συλλογή «Αστόρια», 2013)

«Κάτω από όλες τι στατιστικές κυλάει ένας ποταμός ζεστό αίμα». Με αυτό τον στίχο ο Νίκος Αλεξίου, κοινωνιολόγος στο Κουίνς Κόλετζ, θέτει το στίγμα της ποίησης του, αφιερωμένης στην Αστόρια , το «λιμάνι» αυτό που κάποτε περισυνέλλεξε ελληνικά ναυάγια μεταναστών για να μπορεί σήμερα η δεύτερη και τρίτη γενιά ελλήνων κι άλλων μεταναστών να απολαμβάνει ισότιμη ελευθερία μέσα στο πολυεθνικό μωσαϊκό φυλών της Ν.Υόρκης. Είναι η πρώτη φορά, μάλλον, που γράφεται ποίηση γι αυτό το προάστιο του Κουίνς που δεκαετίες τώρα φιλοξενεί μετανάστες που μιλούν , όπως λέγεται 200 γλώσσες, και όπου το ελληνικό στοιχείο δεσπόζει σε αρκετά τετράγωνά της…… Οι σημερινές, όμως, καλύτερες μέρες δεν σκέπασαν τα σημάδια, αυτά που ανιχνεύει στην ποίησή του ο Νίκος Αλεξίου. Σημάδια που δεν είναι μόνον ελληνικά αλλά βαθύτερα, αφορούν τη ζωή και τις συμπληγάδες των μεταναστών όπου γης. Τι είναι η Αστόρια αναρωτιέται ο Αλεξίου «ένα κομμένο μήλο/ όνειρο μισό κομμένο» και το άλλο μισό «ταξιδεύει με λυγισμένες γλώσσες στα βυθισμένα νησιά και τις σπασμένες κολώνες».  Η μνήμη παλεύει με την ανάγκη του σήμερα. Σε μια πόλη όπου η πλειονότητα είναι ξένοι ανάμεσα σε ξένους η ιθαγένεια χάνει το νόημα της,  όλοι είναι όλα, οι ταυτότητες αποκτούν αποχρώσεις , γίνονται αγνώριστοι: «Δεν μ΄ αναγνωρίζεις είμαι ένας Πλακιώτης Μανχατανάς», όπως έγραφε κάποτε ο Νικόλαος Κάλας, ένας μετανάστης έλληνας ποιητής .  Η ανθρώπινη οντότητα μικραίνει κάτω από έναν ουρανό – χωνευτήρι :  «Δρόμοι μεγάλοι φώτα λαμπερά/άνθρωποι ξένοι. Κανείς./ Τα κατάπιε όλα ένας κίτρινος ουρανός»… Αν αυτή η συλλογή έχει ένα πρόσθετο ενδιαφέρον είναι γιατί προέρχεται από μια λογοτεχνική γενιά , αυτή της ομογένειας, που είναι αποσυνάγωγος του ελληνικού κανόνα. Δεν τους γνωρίζουμε τους λογοτέχνες της ομογένειας, δεν τους καταλογογραφούμε και πολύ περισσότερο δεν τους υπολογίζουμε μέσα στην ιστορία μας.  Με αυτή την έννοια η ποιητική συλλογή του Αλεξίου μας θυμίζει μια παράλειψη κι ένα καθήκον.

Του Γιάννη Ν. Μπασκόζου ( «Ένας Πλακιώτης Μανχατανάς», περιοδικό ο Αναγνώστης, 27/11/2013)

«Παιδί» της μεταπολίτευσης ο Νίκος Αλεξίου, από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 στη Νέα Υόρκη, όπου και διδάσκει στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο. Ποιητικά αλλά και ιδεολογικά εκκινεί από το κλίμα εκείνης της δεκαετίας, δεσμεύεται θα έλεγα από τα συμφραζόμενά της, όμως εν τέλει ταυτοποιείται, ζει και αναπνέει στην πραγματικότητα της μετανάστευσης και, γράφοντας στη μητρική γλώσσα, εντάσσεται στην κουλτούρα, μάλλον στη σχέση της ομογένειας.

Μακρινό/ άσπρο και μαύρο όνειρο/ το πρόσωπό σου/ σε μια φωτογραφία της στιγμής

Αυτή η πολλαπλότητα των προσδιορισμών, μαζί με την ανοιχτή στα πράγματα και την ιστορία οπτική του, έχει σαν αποτέλεσμα το βιβλίο να βρίσκεται σε διαρκή διάλογο με το διακείμενό του, τον οποίο διάλογο όχι μόνο δεν τον κρύβει τεχνηέντως, όπως κάποιοι κουτοπόνηροι επαρχιώτες, αλλά τον προβάλλει σε πρώτο πλάνο, παίρνοντας έτσι μεγάλα ρίσκα, αφού το διακείμενο μπορεί απλούστατα να ορίσει το πεδίο, αντί να ενταχθεί στην ποιητική εικόνα που φτιάχνει ο ποιητής, δηλαδή να την καταστρέψει.

Ο Αλεξίου όμως καταφέρνει και τιθασεύει αυτές τις δυνάμεις και τα φορτία που κουβαλούν, φθάνοντας μάλιστα σε εξαιρετικές συμπυκνώσεις …τα ποιήματα Αλεξίου λάμπουν από φυσικότητα και απλότητα. Η τεχνική που το επιτυγχάνει είναι ανάλογη με το αποτέλεσμα: δεν φορτίζει τις λέξεις και τις εικόνες, δεν δραματοποιεί τα διακείμενα, δεν «χτίζει» πάνω τους, αλλά φτιάχνει μια απρόσκοπτη ροή εικόνων, αισθημάτων, ιδεών, αναφορών, εντάσσοντας στην ανάπτυξη του λόγου κομμάτια και στιγμιότυπα της ιστορίας και της ποίησης…