Το σχέδιο εργασίας υλοποιήθηκε στο βρεφονηπιακό σταθμό «Αλκυόνη» της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης του Δ.Ο.Ε.Π.Α.Π. – ΔΗ. ΠΕ.ΘΕ. Δήμου Βόλου.
Ο βρεφονηπιακός σταθμός «Αλκυόνη» φιλοξενεί τρία τμήματα, δύο τάξεις προ – προ-νηπίων και μία τάξη βρεφικού .
Υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί των τμημάτων κ. Λιάτζουρα Φιλίτσα, κ. Καρακασίδου Ελένη, κ. Πούλιου Εύη, κ. Γκαγκούδη Μαίρη, κ. Ξηρακιά Τζωρτζίνα.
Τα παιδιά που φιλοξενούνται στη δομή, συμμετείχαν στο σχέδιο εργασίας με θέμα «ο Χειμώνας» αξιοποιώντας τα Βιωματικά Περιβάλλοντα Μάθησης, τη Διαθεματική προσέγγιση, τη Διαφοροποιημένη διδασκαλία και με Αφόρμηση – ερέθισμα τη χιονόπτωση, το τσουχτερό κρύο και τον παγετό, διερευνήσαμε, μετά από συζήτηση και ανάλογα με τα ενδιαφέροντα των παιδιών, τρεις άξονες:
- Άξονας: «Ταξίδι στους παγωμένους πόλους»
Μελέτη περιβάλλοντος :
(Να διευρύνουν τις γνώσεις τους για το ανθρωπογενές, φυσικό περιβάλλον/ Να αρχίσουν να κατανοούν την σημασία της παρατήρησης, των πειραμάτων και την περιγραφή τους).
Μιλήσαμε για τους πόλους, το κρύο, τα πολικά ζώα. Γνωρίσαμε το πιγκουίνο, τη πολική αρκούδα, τη πολική αλεπού, πώς ζουν, τι τρώνε, τι τους αρέσει να κάνουν. Γνωρίσαμε και τους Εσκιμώους, πως ζουν, τι τρώνε, που μένουν, τι φοράνε…
JΜελετήσαμε πιγκουίνους που γλιστρούσαν σε παγάκια, παρατηρήσαμε πως λιώνουν τα παγάκια και γίνονται νερό, φτιάξαμε τεχνητό χιόνι, νιώσαμε την υφή του και πλάσαμε με αυτό χιονόμπαλες και χιονό-βουνά.
Μαθηματικά :
(Να οργανώνουν και να επεκτείνουν τις γνώσεις σχετικά με τους αριθμούς και τις χώρο-χρονικές έννοιες.)
Ταΐσαμε τους πιγκουίνους και μετρήσαμε πόσα ψάρια έφαγαν, τους τοποθετήσαμε πάνω, και κάτω στο παγόβουνο , μπροστά και πίσω.
Γίναμε Εσκιμωάκια και μπήκαμε μέσα – έξω στο ιγκλού
Μετρήσαμε πολικά ζώα
Γλώσσα – Ανάγνωση:
(Να βελτιώσουν και να εμπλουτίσουν τον προφορικό τους λόγο/ Να ευχαριστηθούν και να ψυχαγωγηθούν).
Διαβάσαμε και αναλύσαμε το παραμύθι «Νανούκ ο μικρός Εσκιμώος», «ο μεγάλος χνουδωτός», « πετούν οι πιγκουίνοι;», «ο Λούλη το παγόβουνο»
Μουσική και μουσικό-κινητική:
(Να εκφράζουν συναισθήματα μέσω μουσικών ακουσμάτων και να κινούνται βάση αυτών.)
Ακούσαμε και κινηθήκαμε βάση των τραγουδιών: «έχεις ξαναδεί πιγκουίνο το πρωί», Το τραγούδι των Εσκιμώων», «ααα αρκούδα του βορρά», «τα Εσκιμωάκια»
Δημιουργία και έκφραση δραματικής τέχνης:
(Να εκφράζονται μέσα από το θεατρικό παιχνίδι/ Να εκφράζονται με τον αυτοσχεδιασμό και την μίμηση).
Δραματοποιήσαμε την ζωή των Εσκιμώων, ψαρέψαμε με τα καλάμια μας, ανάψαμε φωτιά για να ζεσταθούμε, ψήσαμε τα ψάρια που πιάσαμε, κάναμε βόλτα με το έλκηθρο.
Εικαστικά :
(Να χρησιμοποιούν με διάφορους τρόπους υλικά και να κάνουν μικρό – κατασκευές.)
Με την τεχνική του κολλάζ, κολλήσαμε χαρτάκια σε πιγκουίνους και με δακτυλίτσες χιονίσαμε το τοπίο
Χρωματίσαμε Εσκιμώους και τους κολλήσαμε στο ιγκλού
Από αυγοθήκες φτιάξαμε πιγκουίνους, τους τοποθετήσαμε σε παγόβουνα και βάψαμε παγωμένες θάλασσες
- Άξονας: «Η κίσσα στο χιόνι»
Γλωσσική καλλιέργεια:
(Να βελτιώσουν και να εμπλουτίσουν τον προφορικό τους λόγο / Να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση / Να εξηγούν και να ερμηνεύουν).
Γνωριμία με αντίγραφο του πίνακα ζωγραφικής του ClaudeMonet «η κίσσα στο χιόνι», παρατηρήσαμε λεπτομέρειες του πίνακα, περιγράψαμε τι βλέπουμε και σε ποια εποχή αναφέρεται, σχολιάσαμε κι εκφράσαμε συναισθήματα που μας προκαλεί, αναφερθήκαμε στον ζωγράφο και στη χώρα που ζούσε, μιλήσαμε λίγο στην γαλλική γλώσσα.
Ακούσαμε και τραγουδήσαμε τραγούδια που αναφέρονται στον χειμώνα «α α α αρχίζει η παγωνιά», «χιονοπόλεμος αρχίζει», «χιόνι πέφτει», «snowflake», «κρύο πολύ», «μαμά μου πως κρυώνω», «ο Γενάρης σαν θα ΄ρθει», «μπουμ ταρα τα μπουμ χιονίζει».
Παίξαμε γλωσσικό παιχνίδι κατά το οποίο πρέπει να λέμε μόνο χειμωνιάτικες λέξεις (δείχνοντας ταυτόχρονα τον αντίχειρα προς τα πάνω).
Διαβάσαμε «Τικ και Τέλα, το χιόνι», «Τα γάντια του Άρη του ξεχασιάρη», «Πουλιά- Εικονοπαίδεια», «η Εγκυκλοπαίδεια των ζώων».
Μελέτη περιβάλλοντος :
(Να διευρύνουν τις γνώσεις τους για τους ζωικούς οργανισμούς)
Παρακολουθήσαμε βιντεάκια με το πουλί κίσσα και διαβάσαμε πληροφορίες γι αυτήν
Μαζέψαμε σποράκια και βγήκαμε στην αυλή να τα ρίξουμε σε σημεία που έρχονται τα πουλάκια για να τα φάνε
Μαθηματικά:
(Να ερμηνεύουν τα γενικά στοιχεία του κόσμου μέσα από διαδικασίες παρατήρησης, σύγκλησης, ταξινόμησης, αντιστοίχισης και συμβολικής αναπαράστασης)
Μιλήσαμε για τα ρούχα και τα αξεσουάρ του χειμώνα, φτιάξαμε «σαλάτες» από σκουφιά, κασκόλ, γάντια, μάθαμε να τα φοράμε και σε ποιον ανήκουν, τα κάναμε ζευγάρια, ομαδούλες και κρύβαμε κάτι, βρίσκαμε τι λείπει ή τι είναι λάθος
Ζωγραφίσαμε με τα δάχτυλά μας χιόνι που πέφτει σε ένα δέντρο, κολλήσαμε την δική μας κίσσα σε κάποιο σημείο που το κάθε παιδί επέλεξε στον δικό του πίνακα ζωγραφικής
Φτιάξαμε πάζλ τον πίνακα ζωγραφικής και το συναρμολογήσαμε
Δημιουργία κι έκφραση δραματικής τέχνης:
(Να εκφράζονται με το ελεύθερο δραματικό παιχνίδι/ Να αναπτύσσουν την δημιουργικότητά τους/ Να γνωρίζουν τον εαυτό τους και τον κόσμο/ Να εξοικειώνονται με την τεχνική του κουκλοθέατρου)
Δραματοποιήσεις με θέμα το χιόνι που πέφτει πάνω μας, το χιονοπόλεμο, μια βόλτα στο χιόνι για να κάνω σκι φορώντας τα χιονοπέδιλά μου, ανεβήκαμε στο έλκηθρο και φανταστήκαμε πως παίζουμε στο χιόνι με αυτό.
Αυτοσχέδιες ιστοριούλες παίξανε τα παιδιά στο κουκλοθέατρο κρατώντας κουκλίτσες που φτιάξανε χιονο-ανθρωπάκια.
Καταγράψαμε και ηχογραφήσαμε τι φαντάζονται τα παιδιά πως νιώθει το πουλάκι στον πίνακα ζωγραφικής και πώς βρέθηκε μόνο του εκεί.
Εικαστικά:
(Να πειραματίζονται με διάφορα υλικά και χρώματα/ Να μαθαίνουν ή να επινοούν διάφορες τεχνικές και να τις εφαρμόζουν)
Φτιάξαμε χιονονιφάδες με τα δάχτυλα των χεριών μας και ‘χιονίσαμε’ ένα δέντρο, ακούγοντας ταυτόχρονα το τραγούδι «χιόνι πέφτει..».
Μάθαμε με τρία γλωσσοπίεστρα να φτιάχνουμε το σχήμα μιας χιονονιφάδας, τα κολλήσαμε και τα στολίσαμε με χιονονιφάδες χάρτινες που κόψαμε με τον διακορευτή χιονονιφάδας.
Κατασκευάσαμε χιονο-μπαλάκια τσαλακώνοντας Α4 λευκό χαρτί, το τυλίξαμε με χαρτί κουζίνας και μετά με σελοφάν διάφανο.
Το κάθε παιδί έφτιαξε με λαδο – παστέλ την δική του «κίσσα στο χιόνι» και αφού πρώτα τη χρωμάτισε , κόλλησε, σε σημείο θέσης στον πίνακα. την προσχεδιασμένη κίσσα.
- Άξονας: « Αρκούδα καφέ»
Γλωσσική καλλιέργεια:
Στόχοι: Να γνωρίσουν και να ονοματίσουν τα ζώα/ Nα γνωρίσουν τα χαρακτηριστικά του κάθε ζώου να αναγνωρίσουν και να ονομάσουν το αρχικό γράμμα κάθε ζώου να συνδέουν την εικόνα με την αντίστοιχη λέξη/ Να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους με καινούργιες και σύνθετες λέξεις/ Να συνειδητοποιήσουν την χρήση του γραπτού λόγου ως αναπαράσταση του προφορικού / να διευρύνουν την φωνολογική τους ενημερότητα/ Να αναγνωρίσουν γράμματα και να τα γράψουν.
Μιλήσαμε για το τι είναι χειμερία νάρκη. Τα ζωάκια πέφτουνε σε χειμερία νάρκη, πέφτουν σε βαθύ ύπνο, κοιμούνται όλο τον χειμώνα, γιατί; δυσκολεύονται να βρουν τροφή, οπότε όλο το διάστημα που είναι ξύπνια μαζεύουν φαγητό, τρώνε πολύ για να αντέξουν τον χειμώνα που θα κοιμούνται. Σκεφτήκαμε πως είναι μόνα μες στο δάσος για αυτό και εμείς αποφασίσαμε να τα φιλοξενήσουμε στην τάξη μας. Τους φτιάξαμε φωλιές αλλά την πιο μεγάλη την κάναμε στη καφέ αρκούδα.
Μέσα από τον πίνακα και τις καρτέλες εποπτικού υλικού μάθαμε ποια άλλα ζώα μαζί με την αρκούδα πέφτουν σε χειμερία νάρκη ποια είναι τα ονόματα τους που κάνουν τις φωλιές τους και ξυπνούν όταν έρχεται η άνοιξη, (αρκούδα χελώνα βάτραχος σκίουρος φίδι σκαντζόχοιρος ασβός μαρμότα νυχτερίδα ποντίκι). Μάθαμε ονειρεμένα αινίγματα και αφού μαντέψαμε παίζοντας τα βάλαμε σε χαρτί αναπτύσσοντας την γραφή μας.
Διαβάσαμε τον γλωσσοδέτη του Ευγένιου Τριβιζά και μάθαμε το Α της αρκούδας, ενώσαμε με γραμμή το αρχικό γράμμα του ζώου. Τα παιδιά έκαναν τα αρχικά γράμματα των ζώων με σύρμα πίπας και τα κόλλησαν σε χαρτί. Κόψαμε – κολλήσαμε κάτω από κάθε ζώο το αρχικό του γράμμα. Παίξαμε γλωσσικά παιχνίδια «κοιμάται – κοιμάται» όπως το γνωστό «πετάει πετάει».
Μελέτη περιβάλλοντος :
(Να αντιληφθούν την αλληλεπίδραση του περιβάλλοντος/ να γνωρίσουν και να παρατηρήσουν που κάνουν τις φωλιές τους τα ζώα να ερμηνεύσουν στοιχεία του κόσμου που τα περιβάλει μέσα από διαδικασίες παρατήρησης περιγραφής σύγκρισης ταξινόμησης αντιστοίχησης/ Να διευρύνουν τις γνώσεις τους και να αντιλαμβάνονται την χρονική ακολουθία γεγονότων)
Αρχίσαμε να μιλάμε ξεχωριστά για την αρκούδα. Χρωματίσαμε μια αρκούδα που κοιμάται την κόψαμε και την βάλαμε στην φωλιά της με άσπρη τέμπερα και με τα δακτυλάκια μας βάλαμε χιόνι γιατί στο δάσος τον χειμώνα χιονίζει και φανταστήκαμε τι μπορεί να ονειρεύεται καθ όλη τον χειμώνα που πέφτει σε χειμερία νάρκη. Σε φύλλο εργασίας να βοηθήσαμε την αρκούδα να βρει αυτά που θέλει να φάει. Παρατηρήσαμε κολλήσαμε και αντιστοιχήσαμε κάθε ζώο με την φωλιά του.
Μαθηματικά:
(Να ερμηνεύσουν γενικά στοιχεία του κόσμου μέσα από διαδικασίες παρατήρησηςπεριγραφής και ταξινόμησης/Nα οργανώνουν και να επεκτείνουν τις γνώσεις τους σχετικά με τους αριθμούς/Να εξοικειωθούν με την σειρά της ακολουθίας και με τα σύμβολα των φυσικών αριθμών/ Να ερμηνεύουν γενικά στοιχεία του κόσμου που τα περιβάλει μέσα από διαδικασίες σύγκρισης μεγεθών (μεγάλο μεσαίο μικρό) ομαδοποιήσεων, χώρο-χρονικών εννοιών ( μέσα έξω) ,ποσότητα αριθμών ( τόσα όσα) να αναγνωρίζουν σχήματα.
Κάναμε αντιστοίχηση και ενώσαμε με γραμμή τα ζώα με τους αριθμούς .Επικεντρωθήκαμε στην αρκούδα και μάθαμε λεπτομέρειες για την ζωή της από την στιγμή που ξυπνάει ως την στιγμή που ετοιμάζεται πάλι για τον χειμερινό ύπνο. Αποτυπώσαμε τις πιο χαρακτηριστικές στιγμές της ζωής της μέσα από τον κύκλο των τεσσάρων εποχών αναδιηγηθήκαμε τις φάσεις της ζωής τοποθετώντας τις εικόνες διαδοχικά αντιστοιχήσαμε την κατάλληλη εποχή.
Κολλήσαμε το ημερολόγιο της αρκούδας σε μια χαρτοσακούλα την οποία κάναμε αρκουδάκι. Ζωγραφίσαμε το τραγούδι και τα παιδιά μπήκαν στην διαδικασία πως μπορούν φτιάξουν μια αρκουδίτσα με ένα σχήμα .
Σκεφτήκαμε όλα τα σχήματα ( Τρίγωνο τετράγωνο κύκλος) και καταλήξαμε ότι μπορούμε να την κάνουμε με τον κύκλο. ‘Έτσι ζωγραφίσαμε μια αρκουδίτσα μόνο με κύκλους. Διαβάσαμε το παραμύθι « Η Χρυσομαλλούσα και οι τρείς αρκούδες». Παίξαμε και πάλι με τα μεγέθη και το αριθμό 3. Σε φύλλο εργασίας κόψαμε και κολλήσαμε σε κάθε αρκούδα τα αντικείμενα που τις ανήκουν με βάση το μέγεθος τους ( Μεγάλο μεσαίο μικρό).
Δημιουργία κι έκφραση δραματικής τέχνης:
(Να εκφράζονται δημιουργικά μέσα από την δραματοποίηση μιας ιστορίας/ Να εκφράζονται μέσα από την μίμηση και τον αυτοσχεδιασμό/ Να αναπτύξουν αδρή κινητική δεξιότητα να αναπτύξουν λεπτή κινητική δεξιότητα./Να εκφράζονται με τον αυτοσχεδιασμό και την μίμηση.
Δραματοποιήσαμε την ζωή της αρκούδας. Εκφράσαμε τις προτιμήσεις μας πιο από τα ζωάκια που πέφτουν σε χειμερία νάρκη θα θέλαμε να ήμασταν και γιατί και το ζωγραφίσαμε.»
Μουσική :
(Να αποκτήσουν συντονισμό κινήσεων αυτοέλεγχο αυτοπεποίθηση/ Να αναπτύξουν την κινητικότητα τους / Να αποκτήσουν συντονισμό κινήσεων αυτοέλεγχο αυτοπεποίθηση/ Να συνδυάζουν μουσικά με κίνηση.)
Μάθαμε την « αρκούδα καφέ» από την Λιλιπούπολη και τη χορέψαμε.
Εικαστικά:
(Να πειραματίζονται με διάφορα υλικά και χρώματα .Να χρησιμοποιούν διάφορα υλικά και να δημιουργούν. να πειραματίζονται να μαθαίνουν τεχνικές και να τις εφαρμόζουν. να πλάθουν και να μορφοποιούν με πλαστελίνη.)
Φτιάξαμε ομαδική εργασία με τα ζώα και τις φωλιές που κοιμάται το καθένα αλλά και ατομική κατασκευή μακέτας.
Παιδική λογοτεχνία:
(Να ακούν και να κατανοούν μια ιστορία που κάποιος τους διαβάζει/Να ευχαριστηθούν και να ψυχαγωγηθούν/ Να εμπλουτίσουν τα συναισθήματα τους να καλλιεργήσουν την φαντασία τους να διαμορφώσουν τον χαρακτήρα τους μέσω της μίμησης και της ταύτισης.)
Διαβάσαμε τα παραμύθια «Λιγουλάκι Χειμώνας», «Η Μόκα η αρκουδίτσα και η Υπομονή», «ο σκαντζόχοιρος ο Αουτς» ,«Ένας σκαντζόχοιρος λίγο τεμπελάκος» και ταξιδέψαμε μαζί τους .
Βίντεο από τις δραστηριότητες που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος:
Χειμώνας ταξίδι στους πόλους: https://youtu.be/wktED5bNOWM
Χειμώνας και τέχνες: https://youtu.be/epCnz73-8oo
Χειμώνας η καφέ αρκούδα: https://youtu.be/XMKF1-bGiM4
«Μόνο ό,τι δέχθηκες με την ψυχή σου, αυτό μόνο μαθαίνεις
και αυτό ενσωματώνεις στη ζωή σου και τον χαρακτήρα σου».
John Dewey
