Εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ο ελέφαντας»
Το σχέδιο εργασίας «Ο ελέφαντας» υλοποιήθηκε στον βρεφονηπιακό σταθμό Αίολο ,του Δ.Ο.Ε.Π.Α.Π. – ΔΗ. ΠΕ.ΘΕ. Δήμου Βόλου. Στον βρεφονηπιακό σταθμό Αίολο λειτουργούν τέσσερα τμήματα , τρεις τάξεις προπρονηπίων και μία τάξη βρεφικού .
Για την επίτευξη αυτού , συνεργάστηκαν οι εκπαιδευτικοί της δομής: Κοτίνα Μαρία, Ντίνα Κερασία, Πιστιόλη Βάια, Ταμπακοπούλου Φωτεινή – Ινώ, Ντούγκα Παναγιώτα, Φωστηροπούλου Ελένη και συμμετείχαν όλα τα φιλοξενούμενα παιδιά .
Χρονική διάρκεια ενασχόλησης με το θέμα: ένας μήνας
Το σχέδιο εργασίας περιλαμβάνει προσέγγιση και ποικίλες δράσεις πάνω σε τομείς όπως Γλωσσική καλλιέργεια, Λογικο-μαθηματικές έννοιες, Παιδί και περιβάλλον, Δημιουργία και έκφραση, Σώμα – κίνηση και υγεία, Παιδική Λογοτεχνία.
Αφόρμηση – ερέθισμα
Η αφορμή για την ενασχόληση με το συγκεκριμένο θέμα , δόθηκε με τη δημιουργία έκθεσης παιδικών βιβλίων που είχαν θέμα τον ελέφαντα.Η έκθεσή μας διακοσμήθηκε με μινιατούρες ελεφάντων και εικόνων και κέντρισε έντονα , το ενδιαφέρον των παιδιών.
Γενικός Σκοπός προγράμματος :
Διεύρυνση των γνώσεων των παιδιών για τα άγρια ζώα και ιδιαίτερα για τον ελέφαντα. Επίσης, να αναπτύξουν δεξιότητες μέσα από ποικίλες βιωματικές και εκπαιδευτικές δράσεις , να συνεργαστούν και να αλληλοεπιδράσουν για την επίτευξη μιας δραστηριότητας.
Γλωσσική καλλιέργεια
Επιδιωκόμενοι στόχοι:
- να συμμετέχουν σε συζητήσεις , παίρνοντας διαδοχικά το λόγο – ρόλοι ομιλητή και ακροατή
- να διατυπώσουν απόψεις και αποφάσεις, να δώσουν εξηγήσεις, να επιχειρηματολογήσουν για τις επιλογές τους
- να διηγηθούν, να περιγράψουν , να αφηγηθούν παραμύθια ή ιστορίες
- να περιγράψουν αντικείμενα και γεγονότα
- να αναπτύξουν δεξιότητες γραμματισμού / Ανάγνωση (ο γραπτός λόγος είναι φορέας μηνυμάτων, διαβάζονται τα γράμματα και όχι οι εικόνες, φορά ανάγνωσης , φωνολογική ενημερότητα )
- να αναπτύξουν δεξιότητες γραμματισμού / Γραφή ( να αναπτύξουν κινητικές δεξιότητες όπως συνδυασμός κινήσεων –σώμα –χέρι, αντιληπτικές δεξιότητες όπως παρατηρητικότητα σε οπτικά ερεθίσματα, νοητικές δεξιότητες όπως να ονοματίζει το παιδί τα σχέδιά του, να χρησιμοποιεί ιδεογράμματα για να αναπαριστά ένα αντικείμενο )
- να καλλιεργήσουν στάσεις θετικής επαφής με τη γλώσσα και τη λογοτεχνία ώστε να καλλιεργηθεί η φιλαναγνωσία , η αισθητική απόλαυση , η φαντασία και η δημιουργικότητα των παιδιών
Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:
- Μέσα από την ανάγνωση και παρατήρηση εκπαιδευτικών βιβλίων που αναφέρονταν στον ελέφαντα, συζητήσαμε , παρατηρήσαμε , περιγράψαμε , σχολιάσαμε.
- Βρήκαμε φράσεις και παροιμίες για τον ελέφαντα και συζητήσαμε για τη σημασία τους , όπως « όσο πατάει ο ελέφαντας », « άντε να αποδείξεις ότι δεν είσαι ελέφαντας » , « έχει μνήμη ελέφαντα », « κάνει τη μύγα ελέφαντα », « όταν οι ελέφαντες πολεμήσουν , είναι το χορτάρι που υποφέρει » ( Αφρικανική παροιμία ), « ακόμη κι αν ο εχθρός σου είναι το μυρμύγκι, κοίταξέ το σαν να ήταν ελέφαντας » ( Τουρκική παροιμία ).
- Αντιγράψαμε με μαγνητικά γράμματα τη λέξη «ελέφαντας».
- Γραφική εργασία , ανάπτυξης λεπτής κινητικότητας « σχηματίζουμε το περίγραμμα του ελέφαντα ενώνοντας τις τελείες ».
- Γραφική εργασία , ανάπτυξης λεπτής κινητικότητας «Οδηγούμε τον ελέφαντα μέσα από διαδρομές με διαφορετικά είδη γραμμών».
- Μαθαίνω τα γράμματα Ε και ε του Ελέφαντα .
- Ζωγραφίσαμε το γράμμα Ε, από το οποίο αρχίζει η λέξη «Ελέφαντας».
- Ζωγραφίζουμε και τοποθετούμε την εικόνα του ελέφαντα δίπλα στο γράμμα Ε.
- Παίζουμε λεκτικά παιχνίδια και βρίσκουμε λέξεις που αρχίζουν από Ε.
- Καταγραφή της συχνότητας της λέξης «ελέφαντας » σε ανάγνωση σχετικού παραμυθιού ( σημειώσαμε γραμμούλα κάθε φορά που ακούγαμε τη λέξη).
- Κατασκευάσαμε παζλ με θέμα τον ελέφαντα και σχηματίζοντάς το, διαβάσαμε τη λέξη «ελέφαντας ».
- Παίξαμε παιχνίδι καρτών όπου ενώσαμε γράμμα και αντικείμενο που η λέξη του αρχίζει από αυτό το γράμμα.
Λογικο-μαθηματικές έννοιες
Επιδιωκόμενοι στόχοι:
- να ομαδοποιούν, διατάσσουν, σειροθετούν, ταξινομούν
- να αντιστοιχίζουν
- να συγκεντρώνουν, οργανώνουν, επεξεργάζονται δεδομένα
- να αριθμούν , απαριθμούν, μετρούν
- να αναγνωρίζουν σχήματα, τις θέσεις τους στο χώρο, τις ιδιότητές τους
Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:
- Ομαδοποιήσαμε τα ζώα ανάλογα με τον τόπο διαβίωσης .
- Σειροθετήσαμε από το μεγάλο προς το μικρό ελέφαντα.
- Παιχνίδι με ζάρι ( βάζω τόσα μπαλάκια στο στόμα του ελέφατα, όσα δείχνει το ζάρι).
- Κατασκευάζουμε παζλ ελέφαντα με τους αριθμούς 1-5.
- Ταυτίζουμε τετράγωνες ψηφίδες με βάση συγκεκριμένο μοτίβο, ώστε να δημιουργηθεί ο « Έλμερ, ο παρδαλός ελέφαντας » .
- Παίζουμε με παζλ επιπέδων και θέμα « ελέφαντες και μεγέθη » .
- Με τη χρήση εκπαιδευτικού παιχνιδιού μετράμε και προσθέτουμε ελεφαντάκια.
- Ζωγραφίσαμε το μεγάλο και το μικρό ελέφαντα .
- Εντοπίσαμε και ζωγραφίσαμε τον ελέφαντα που είναι «πάνω» ….
Παιδί και περιβάλλον
Επιδιωκόμενοι στόχοι:
- να γνωρίσουν , με την αξιοποίηση κατάλληλου εκπαιδευτικού υλικού, γενικές κατηγορίες ζώων και να ανακαλύψουν ομοιότητες και διαφορές
- να διευρύνουν τις γνώσεις τους για τον ελέφαντα( τόπος διαβίωσης, εξωτερικά χαρακτηριστικά, τροφή , τρόπος αναπαραγωγής)
- να « εξερευνήσουν » το γεωγραφικό χάρτη και να εντοπίσουν τα ζώα που ζουν στο ίδιο φυσικό περιβάλλον με τον ελέφαντα
- ο συμβολισμός και η θέση του ελέφαντα σε θρησκευτικές παραδόσεις και πολιτισμούς
- να μάθουν για τους κινδύνους που απειλούν με εξαφάνιση τους ελέφαντες και να αποκτήσουν θετικές στάσεις και συμπεριφορές για το περιβάλλον
Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:
- Γνωρίσαμε ζώα ζούγκλας και άλλα όπως της φάρμας και παίξαμε με μινιατούρες τους.
- Πραγματοποιήσαμε επίσκεψη σε παιδική βιβλιοθήκη στο Στέκι Παιδιού της Δ/νσης Εκπ/σης του ΔΟΕΠΑΠ- ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. όπου αναζητήσαμε βιβλία για τον ελέφαντα.
- Μέσα από βιβλία , πληροφορηθήκαμε για τον τόπο διαβίωσης, τα εξωτερικά χαρακτηριστικά, την τροφή και τον τρόπο αναπαραγωγής του ελέφαντα , τους κινδύνους που τους απειλούν προς εξαφάνιση ,την ανάγκη ευαισθητοποίησης για την προστασία τους,τις διαφορές του αφρικανικού από τον ασιατικό ελέφαντα, το συμβολισμό του σε θρησκευτικές δοξασίες και πολιτισμούς.
- Με τη χρήση εκπαιδευτικού παιχνιδιού, παίξαμε με τα ζώα και τα χρώματά τους.
- Με τη χρήση εκπαιδευτικού παζλ, σχηματίσαμε τον ελέφαντα και άλλα ζωάκια .
- Παιχνίδι « οδηγώ τις δακτυλόκουκλες – ελέφαντες στο φυσικό πάρκο »
- Κατασκευάσαμε πίνακα αναφοράς με ζώα θηλαστικά και μη θηλαστικά.
- Με τη χρήση ηχητικο-εποπτικού εκπαιδευτικού παιχνιδιού,ακούσαμε τις φωνές των ζώων και εντοπίσαμε το σωστό ζώο.
- Εξερευνήσαμε το χάρτη της Αφρικής και τοποθετήσαμε ζώα που ζουν εκεί.
- Κατασκευή παζλ ελέφαντα , τεσσάρων κομματιών .
Δημιουργία και έκφραση
Εικαστικά / Επιδιωκόμενοι στόχοι:
- να αναπτύξουν τη φαντασία ,την ευφυία, τη δημιουργικότητά τους
- να συνεργαστούν, να εκφραστούν , να απολαύσουν τη δημιουργία ενός δικού τους έργου
- να πειραματιστούν με διάφορα υλικά και χρώματα
- να πλάσουν και να μορφοποιήσουν με πηλό κ.ά.
- να σχεδιάσουν με εμπεριχάραξη ( στένσιλ) και τυπώματα (στάμπες) για να δημιουργήσουν σχέδια
- να δημιουργήσουν αιωρούμενα αντικείμενα ( μόμπιλε)
- να χρησιμοποιήσουν ποικιλότροπα διάφορα υλικά για να κάνουν κατασκευές
Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:
- κατασκευή μάσκας ελέφαντα ,με κίνηση στην προβοσκίδα
- χειροτεχνία τρισδιάστατη « ο ελέφαντας »
- τυπώματα με σφουγγάρι για να δημιουργήσουμε το φυσικό περιβάλλον του ελέφαντα
- τυπώματα παλάμης για ελέφαντα
- κολλάζ με διάφορα είδη χαρτιού
- χαρτοκολλητική με ψηφίδες « Έλμερ, ο παρδαλός ελέφαντας » ( παιδικό και βρεφικό τμήμα)
- μόμπιλε με πήλινα στοιχεία
- ζωγραφίζουμε , σε ελεύθερο σχέδιο , τον ελέφαντα
- κατασκευή χάρτινης μάσκας ελέφαντα (βρεφικό τμήμα)
- κατασκευή γαντόκουκλας-μάσκας ελέφαντα
- ζωγραφίζουμε χάρτινη δακτυλόκουκλα « ελέφαντα »
- κατασκευή καδράκι με ελέφαντα και μύτη μπαλόνι! (βρεφικό τμήμα)
- Δημιουργία « σουπλά », μαθαίνουμε τα χρώματα από τον ελέφαντα(βρεφικό τμήμα)
- Κατασκευή ελέφαντα για παιχνίδι με ζάρι
Θεατρική έκφραση / Επιδιωκόμενοι στόχοι:
- μέσα από το δραματικό παιχνίδι να εκφραστούν , να αναπτύξουν τη δημιουργικότητά τους , να γνωρίσουν τον εαυτό τους και τον κόσμο
- να αυτοσχεδιάσουν με παντομίμα, να εκφράσουν σκέψεις και συναισθήματα, να πειραματιστούν με την κίνηση και τους ήχους, να ενισχύσουν την αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθησή τους
- να παίξουν δημιουργικά κουκλοθέατρο με κούκλες
- να συνεργαστούν και να δημιουργήσουν από κοινού με άλλα παιδιά της ομάδας
Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:
- Έπαιξαν αυτοσχέδιο κουκλοθέατρο «Συντροφιά με τα ζώα της ζούγκλας »
- Παντομίμα « Περπατώ σαν ελέφαντας »
Μουσική/ Επιδιωκόμενοι στόχοι:
- να απολαμβάνουν και να ψυχαγωγούνται μέσα από τα τραγούδια
Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:
- παιχνιδοτράγουδο «Το ελεφαντάκι», Ζουζούνια
- Τραγούδι «Το ελεφαντάκι» , Φ. Δεληβοριά
- Τραγούδι «Το ελεφαντάκι» , kids songs
- Τραγούδι « Ελέφαντας» , Mazoo and the zoo
- Τραγούδι «Το τραγούδι του Ελέφαντα» , Greek Nursery Rhymes
Σώμα , κίνηση και υγεία
Επιδιωκόμενοι στόχοι:
- να αναπτύξουμε βασικές κινητικές δεξιότητες σε σχέση με κινητικές έννοιες και κινητική δημιουργικότητα ( όπως δεξιότητες σταθεροποίησης , αντανακλαστικών ,μετακίνησης, έννοιες αντίληψης του χώρου , αντίληψης του σώματος )
- να συνεργάζονται και να παίζουν με όλα τα παιδιά με κατανόηση και σεβασμό στη διαφορετικότητά τους
Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:
- Κινητικό παιχνίδι αντανακλαστικών,ταχύτητας και συντονισμού ( πιάνω με την απόχη μου τις πεταλούδες που πετά η προβοσκίδα του ελέφαντα).
- Παιχνίδι στόχου με κρίκους .
- Παιχνίδι ισορροπίας με ελεφαντοτενεκοπόδαρα !!!
Παιδική Λογοτεχνία
- Γιατί έχουν μακρυά μύτη οι ελέφαντες ; , εκδόσεις Κίρκη
- Η εγκυκλοπαίδεια των ζώων , εκδόσεις Μίνωας
- Έλμερ, ο παρδαλός ελέφαντας, εκδόσεις Πατάκη
- Έλμερ και Ρόζα , εκδόσεις Πατάκη
- Ο Έλμερ και ο αγώνας δρόμου , εκδόσεις Πατάκη
- Ο ελέφαντας / σειρά «οι πρώτες ανακαλύψεις μου» , εκδόσεις Δεληθανάση
- Το μεγάλο βιβλίο με τα ζώα , εκδόσεις Καλειδοσκόπιο
- Ο πρώτος μου Άτλας των ζώων, εκδόσεις Λιβάνη
- Ο πρώτος μου Άτλας Larousse , εκδόσεις Μεταίχμιο
- Η ζούγκλα 1 , εκδόσεις Μίνωας
- Η ζούγκλα 2 , εκδόσεις Μίνωας
- Αγκάλιασέ με ελεφαντάκι, εκδόσεις Susaeta
- Τα ζώα της σαβάνας , εκδόσεις Πατάκη
- Η πρώτη εγκυκλοπαίδεια Larousse , εκδόσεις Μεταίχμιο
- Κατοικίδια και άγρια ζώα / σειρά « Μαθαίνω τον κόσμο γύρω μου » , εκδόσεις Διάγραμμα/ Ντουντούμης
- Συνάντηση με τα ζώα, εκδόσεις Σαββάλας
Αξιολόγηση
Το σχέδιο εργασίας κράτησε ένα μήνα και επιτεύχθηκαν οι στόχοι του προγράμματος.
Οι εκπαιδευτικοί ενθάρρυναν και παρότρυναν τα παιδιά να συνεργαστούν μεταξύ τους και να εκφράσουν τις απόψεις , ιδέες και προτάσεις.Οι μικροί μας μαθητές διατήρησαν αμείωτο το ενδιαφέρον τους και συμμετείχαν ενεργά στις δραστηριότητες που έγιναν. Διεύρυναν τις γνώσεις τους και καλλιέργησαν τις αισθήσεις τους. Διασκέδασαν,εκφράστηκαν, ανέπτυξαν τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους .
Βίντεο με δραστηριότητες του προγράμματος
Δράσεις γλώσσας και λογικο-μαθηματικών εννοιών
Δράσεις παιδί και περιβάλλον, θεατρικής και εικαστικής έκφρασης, σώμα-κίνηση και υγεία