Οι βρεφονηπιακοί παιδικοί σταθμοί της Δ/νσης Εκπαίδευσης Παιδιού του Δ.Ο.Ε.Π.Α.Π. –ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Δήμου Βόλου για τη χρονιά 2022-2023 θα υλοποιήσουν εκπαιδευτικές δράσεις – σχέδια εργασίας project .
Λίγα λόγια για το τι είναι τα σχέδια εργασίας πριν σας παραθέσουμε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που έλαβε χώρα στο βρεφονηπιακό σταθμό Ορφέα.
Σχέδια εργασίας (project): στηρίζονται σε θέματα που επιλέγουν τα ίδια τα παιδιά. Οι στόχοι έχουν ως αφετηρία μεμονωμένους προβληματισμούς των παιδιών ή όλης της ομάδας, ενώ έχουν ευέλικτη δράση όσον αναφορά τις διαδικασίες το περιεχόμενο και το χρόνο. Ερέθισμα για να ξεκινήσει ένα σχέδιο εκπαιδευτικής δράσης μπορεί να είναι η επιθυμία και η πρόταση ενός παιδιού αλλά και θέματα που έχει προτείνει ο ίδιος ο εκπαιδευτικός. Με αυτή τη μέθοδο τα παιδιά κατανοούν καλύτερα και ευκολότερα πράγματα της καθημερινής ζωής και του περιβάλλοντος.
Ένα σχέδιο εργασίας αποτελείται από:
- Πρώτη φάση: επιλογή θέματος από τα παιδιά ή τον εκπαιδευτικό, οργάνωση των δράσεων με την βοήθεια της παιδαγωγού και ο καθορισμός των στόχων.
- Δεύτερη φάση: η υλοποίηση του σχεδίου εργασίας όπου τα παιδιά και ο/η παιδαγωγός μοιράζονται ιδέες για δραστηριότητες. Τις ιδέες αυτές μπορεί αν θέλει ο εκπαιδευτικός να τις καταγράψει και να τις χωρίσει σε υπο-ενότητες για να βοηθήσει τα παιδιά. Οι γονείς αν θέλουν και τους ζητηθεί μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στα σχέδια δράσεις σε συνεργασία με τον εκπαιδευτικό και τα παιδιά.
- Τρίτη φάση το σχέδιο εργασίας ολοκληρώνεται, την ολοκλήρωση του σχεδίου αποφασίζει ο παιδαγωγός μαζί με τα παιδιά.
- Αξιολόγηση του όλου προγράμματος.
«Ο λύκος της φύσης και ο λύκος των παραμυθιών»
Το σχέδιο εργασίας υλοποιήθηκε στο βρεφονηπιακό σταθμό «Ορφέα», της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης του Δ.Ο.Ε.Π.Α.Π. – ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Δήμου Βόλου.
Χρονική διάρκεια του προγράμματος: Οκτώβριος έως Νοέμβριο.
Ο βρεφονηπιακός σταθμός «Ορφέας» φιλοξενεί τέσσερα τμήματα, τρεις τάξεις προ-προνηπίων και μία τάξη βρεφικού. Τα παιδιά που φιλοξενούνται στη δομή, συμμετείχαν στο σχέδιο εργασίας με θέμα: «Ο λύκος της φύσης και ο λύκος των παραμυθιών»
Υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί: Σκαφίδα Αφροδίτη, Μπερντή Ελένη, Βούζα Νατάσα, Τσικουρκιτούδη Ευαγγελία, Μπλέκα Θεοδώρα, Τανού Βιργινία, Τσιγγινούδη Σταυρούλα.
Αφόρμηση – ερέθισμα
Η αφορμή για την υλοποίηση του προγράμματος δόθηκε όταν τα παιδιά παρατήρησαν το μπλουζάκι ενός παιδιού, που είχε τη στάμπα ενός λύκου. Έτσι ξεκινήσαμε να μιλάμε και να γνωρίζουμε καλύτερα το λ ύκο.
Παιδί και Περιβάλλον
Ανθρωπογενές περιβάλλον και αλληλεπίδραση
Στόχοι:
- Να γνωρίσουν καλύτερα το λύκο.
- Να ξεπεράσουν τις φοβίες τους απέναντι στο λύκο αλλά και γενικότερα.
- Να κατανοήσουν το αντίκτυπο που έχουν στην ισορροπία του οικοσυστήματος οι φυσικές και ανθρώπινες καταστροφές (μέρος του οποίου είναι και ο άνθρωπος).
- Να κατανοήσουν την ανάγκη για την επιβίωση των λύκων, όπως και για το κατά πόσο έχουμε καταλάβει την ανάγκη να φροντίζουμε την άγρια πανίδα σαν μέρος της δικής μας ζωής.
- Να αποκτήσουν θετικές στάσεις και συμπεριφορές για το λύκο.
- Να κατανοήσουν ότι όλοι έχουμε ευθύνη για την προστασία του λύκου.
- Να κατανοήσουν ποιοι παράγοντες ευθύνονται για τη μείωση του πληθυσμού των λύκων (κυνήγι, ανθρώπινη δραστηριότητα-αυτοκίνητα, πυρκαγιές, έλλειψη τροφής-βαρυχειμωνιά), και να πάρουν τις δικές τους αποφάσεις για τη συμπεριφορά τους απέναντι στο λύκο (άγρια ζώα).
- Να αλλάξουν τη θεώρηση του λύκου ως «κακού ζώου», να μάθουν τις πραγματικές του ανάγκες, το ρόλο που παίζει στην τροφική αλυσίδα και στη διατήρηση της βιοποικιλότητας.
Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:
- Δημιουργία γωνιάς δάσους και άγριων ζώων
- Μαθαίνουμε για το λύκο και πως βοηθάει στο περιβάλλον.
- Μαθαίνουμε για τον κύκλοτης ζωής του.
- Μαθαίνουμε για τους κινδύνους που τον απειλούν.
Παιδί και γλώσσα
Προφορική επικοινωνία: ομιλία και ακρόαση
Στόχοι:
- Να αποκτήσουν τα παιδιά γνώσεις σχετικά με τον λύκο (δηλ. ποιος είναι, πώς είναι η ανατομική του κατασκευή και ποια τα χαρακτηριστικά γνωρίσματά του, πώς είναι τα ίχνη του, τι συνήθειες χαρακτηρίζουν το λύκο, ποιοι οι ιδιαίτεροι τρόποι στη συμπεριφορά του, που και πώς ζει και κάνει τη φωλιά του, τι τρώει, πως είναι η φωνή του, από ποιους κινδύνους απειλείται, κ.τ.λ)
- Να γίνουν ικανά να συγκρίνουν τα ζώα μεταξύ τους και να βρίσκουν τα κοινά χαρακτηριστικά που αφορούν την ανατομική κατασκευή (ελάφι – λύκος), την τροφή ( φυτοφάγα – σαρκοφάγα), τον τρόπο ζωής (νυχτόβια ) κτλ.
- Να βρίσκουν ομοιότητες και διαφορές με άλλα ζώα του σπιτιού, π.χ λύκος – σκύλος.
- Να εκφράσουν προφορικά ιδέες που προκαλούνται σε αυτά μέσα από οργανωμένες δραστηριότητες.
- Να ακούν, να μαθαίνουν και να αποστηθίζουν ποιήματα.
Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:
- Συζήτηση μετά από παρατήρηση εικόνων
- Γνωριμία με τα βιβλία γνώσεων και το εποπτικό υλικό
- Ένα λύκος μας λέει την ιστορία του.
- Παιχνίδι συσχετισμών λέξεων.
- Φαντάστηκαν πώς θα περνούσαν τη ζωή τους αν ήταν λύκοι.
- Από ποιο γράμμα αρχίζει το όνομά του.
- Δημιουργία σύνθετων λέξεων, .
- Γνωριμία με τα βιβλία γνώσεων και το εποπτικό υλικό
- Διαβάσαμε και απαγγείλαμε το ποίημα «ένας λύκος χαρωπός»
- Παροιμίες
- Έβαλαν το λύκο να φυλάει τα πρόβατα.
- Ο λύκος αρνί δε γίνεται.
- Τον λύκο βλέπεις, τα χνάρια γυρεύεις;
- Ο λύκος, λύκο δεν τρώει.
- Ο λύκος στην αναμπουμπούλα φαίνεται.
- Ο λύκος κι αν εγέρασε κι άσπρισε το μαλλί του ούτε τη γνώμη άλλαξε ούτε την κεφαλή του.
- Στην μάντρα ο λύκος αν μπει, θα αρπάξει του φτωχού τ’ αρνί.
- Πεινάω σαν λύκος.
- Γλύτωσε από του λύκου τα δόντια.
- Έκανες το λύκο φίλο κράτα και κομμάτι ξύλο, κ.ά.
Ανάγνωση
Στόχοι:
- Να αναγνωρίζουν τη λέξη λύκος
- Να επιλέγουν βιβλία από τη δανειστική βιβλιοθήκη με θέμα το λύκο.
- Να χρησιμοποιούν τις λέξεις που αναγνωρίζουν και «διαβάζουν» σε φύλλα εργασίας.
- Να αναγνωρίζουν το αρχικό γράμμα του λύκου.
- Να συνδέσουν το προφορικό με το γραπτό λόγο.
Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:
- Να αναγνωρίζουν το γράμμα Λ και να βρίσκουν λέξεις που αρχίζουν από αυτό.
- Να εντοπίζουν τη λέξη λύκος.
- Να αντιστοιχίζουν εικόνες και λέξεις που υπάρχουν στον πίνακα αναφοράς.
- Να αναγνωρίζουν και να «διαβάζουν» τις λέξεις ΛΥΚΟΣ, ΑΥΤΙΑ, ΟΥΡΑ, ΜΑΤΙΑ, ΔΟΝΤΙΑ και να ζωγραφίζουν στο πλαίσιο που βρίσκεται κάτω από κάθε λέξη.
- Εμπλουτίσαμε τη βιβλιοθήκη με βιβλία γνώσεων και παραμύθια που αφορούν το λύκο.
Γραφή
Στόχοι:
- Να αναπτύξουν τη λεπτή κινητικότητά τους μέσα από τα φύλλα εργασίας.
- Να αναπτύξουν το συντονισμό ματιού – χεριού.
- Να ενθαρρύνονται να γράφουν όπως μπορούν.
- Να κατανοήσουν τη σημασία της γραφής ως μέσου επικοινωνίας.
Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:
- Γράφουμε το αρχικό γράμμα από τη λέξη ΛΥΚΟΣ (μεπλαστελίνη και μαρκαδόρο).
- Αντιγράφουν τη λέξη ΛΥΚΟΣ
- Διαδρομές ζικζακ (δόντια του λύκου)
- Λαβύρινθοι
Παιδική λογοτεχνία
Στόχοι:
- Να δείξουν ενδιαφέρον κατά την ακρόαση του παραμυθιού.
- Να καλλιεργήσουν το συναισθηματικό τους κόσμο με ιστορίες, παραμύθια,ποίηση.
- Να αναφέρουν τη διαδοχική σειρά των γεγονότων του παραμυθιού.
- Να συμμετάσχουν στην εξέλιξη που παραμυθιού προτείνοντας λύσεις στους πρωταγωνιστές.
- Να παρακολουθήσουν την ακρόαση του παραμυθιού προβλέποντας την εξέλιξή του.
Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:
Διαβάσαμε τα παραμύθια:
Η Κοκκινοσκουφίτσα.
Ο λύκος και τα 7 κατσικάκια.
Ο λύκος και τα τρία γουρουνάκια.
Ο ψεύτης βοσκός. (Αίσωπος)
Πως ο πελαργός γιάτρεψε το λύκο. (Αίσωπος)
Ο λύκος και το αρνάκι. (Αίσωπος)
Γάιδαρος και λύκος.(Αίσωπος)
Ο καλόκαρδος λύκος.(DePennartGeoffroy)
Ο λύκος Ζαχαρίας θέλει να γίνει σούπερ ήρωας.(OrianneLallemand)
Ο τράγος και τα επτά λυκάκια (Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη )
Ένας πολύ γλυκός λύκος (Λήδα Βαρβαρούση)
Το γεύμα των λύκων (GeoffroydePennart)
Ξαναγύρισα (GeoffroydePennart)
Τα τρία μικρά λυκάκια (Ευγένιος Τριβιζάς)
Το λυκάκι έχει γενέθλια.(PhilippeMatter)
O Μάγος λύκος(Laurence Bourguignon)
Ένας παιχνιδιάρης λύκος (Πετρόπουλος Παναγιώτης)
Η ιστορία του Ρωμύλου και Ρέμου, των ιδρυτών της Ρώμης ,που θήλασαν από λύκαινα (μυθολογία).
Παιδί και μαθηματικά
Στόχοι:
- Να κατανοήσουν τα αριθμητικά σύμβολα.
- Να κατανοήσουν την έννοια του αριθμού και τις διαδικασίες αρίθμησης.
- Να μάθουν να απαριθμούν.
- Να μάθουν να αντιστοιχίζουν.
- Να καλλιεργήσουν την παρατηρητικότητα.
- Να ψάχνουν και να αναζητούν.
- Να συμμετέχουν, να δουλεύουν ομαδικά και να συνεργάζονται .
- Να υπακούν σε απλούς κανόνες.
- Να εξασκήσουν την ικανότητα μνήμης.
Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:
- Μαθηματικό παιχνίδι σειροθέτησης.
- Πάζλ(κλασσικά παραμύθια με το λύκο)
- Χρονική διαδοχή (βάζω στη σειρά τις εικόνες από το παραμύθι «Ο λύκος και η Κοκκινοσκουφίτσα», «Τα τρία γουρουνάκια»)
- Παιχνίδια με το ζάρι (αριθμημένες εικόνες)
- Το παιχνίδι της «σκιάς», αντιστοιχίζω το λύκο με τη σκιά του.
- Παιχνίδι μνήμης
- Μετρούν το μήκος της ουράς και το ύψος του λύκου…
- Μετρούν τα πόδια, τα αυτιά, τα μάτια και έπειτα τα αντιστοιχίζουν με τους αριθμούς.
- Γράφουν τον αριθμό όποτε ζητείται.
- Aριθμογραμμή του Λύκου
Παιδί, δημιουργία και έκφραση
Εικαστικά
Στόχοι:
- Να καλλιεργήσουν τις δημιουργικές τους ικανότητες με χειροτεχνική και ιχνογραφική δραστηριότητα.
- Να επιλέγουν και να χρησιμοποιούν διάφορα υλικά.
- Να αναπτύξουν τη φαντασία και τη δημιουργικότητα τους.
- Να κατασκευάζουν.
- Να σχεδιάζουν και να συνδυάζουν γραμμές, ώστε να συνθέτουν σχήμα και μορφές.
- Να πειραματίζονται με διάφορα υλικά και χρώματα, να μαθαίνουν ή να επινοούν διάφορες τεχνικές και να τις εφαρμόζουν.
- Να κόβουν με ψαλίδι και να κάνουν κολλάζ.
- Να δουλεύουν ομαδικά και να συνεργάζονται.
Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:
- Κατασκευή λύκου με ρολό από χαρτί υγείας.
- Κατασκευή λύκου με πιατάκι.
- Κατασκευή ο λύκος και τα αρνάκια.
- Μικτή τεχνική (συνδυασμού διαφόρων υλικών)Ομαδική και ατομική εργασία: «Ο λύκος και η Κοκκινοσκουφίτσα».
- Κατασκευή ατομικής εργασίας «Ο λύκος στο δάσος»
- Κατασκευή καπέλου και μάσκας λύκου.
Μουσική
Στόχοι:
- Να καλλιεργήσουν τις φωνητικές τους ικανότητες.
- Να εκφράζουν τη γνώμη τους και τα συναισθήματα τους για τα μουσικά ακούσματα.
- Να μάθουν τραγούδια για το λύκο.
Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν
- Τραγούδι : Λύκος Λύκοκο
- Τραγούδι: Ο Λύκος Είμαι Εγώ
- Τραγούδι: Λύκε, Λύκε είσαι εδώ;
- Τραγούδι: Καλώς μας ήρθες Κοκκινοσκουφίτσα…
- Τραγούδι: Το λύκο ποιος φοβάται….;
Δραματική τέχνη
Στόχοι:
- Να καλλιεργήσουν τις δημιουργικές τους ικανότητες με τη δραματοποίηση ιστοριών και παραμυθιών.
- Να εκφράζονται και να απελευθερώνονται μέσα από τη θεατρική τέχνη.
- Να αντιλαμβάνονται τα βασικά στοιχεία του θεατρικού παιχνιδιού (ένταση, σύγκρουση, παγωμένη εικόνα).
- Να υποδύονται φανταστικούς ρόλους.
- Να αποκτήσουν θεατρική παιδεία και ικανότητα στη χρήση συμβολικών μέσων έκφρασης.
- Να αποκτήσουν ομαδικό πνεύμα.
Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:
- Παιχνίδια ρόλων:
- Να παίξουν το ρόλο του λύκου,
- Ο λύκος δήμαρχος,
- Ο λύκος γιατρός,
- Δραματοποίηση το παραμύθι «Η κοκκινοσκουφίτσα».
- Αυτοσχέδιο κουκλοθέατρο «Ένας λύκος και ένα προβατάκι».
- Κουκλοθέατρο «Τα τρία γουρουνάκια»
Φυσική αγωγή
Στόχοι :
- Να αντιληφθούν την αναγκαιότητα φροντίδας και άσκησης του σώματος τους.
- Να γνωρίσουν το σώμα τους και να μάθουν να το ελέγχουν.
- Να αντιληφθούν μέσω των ομαδικών παιχνιδιών την ανάγκη εφαρμογής κανόνων.
- Να μάθουν να συνεργάζονται.
Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:
- Περπατούν στα ίχνη του λύκου.
- Σχηματίζουν με το σώμα τους το γράμμα Λ.
- Παραδοσιακά παιχνίδια:
- «Λύκε, λύκε είσαι εδώ;»
- «Ο λύκος και τα αρνάκια»
- Φύγε-φύγε Κοκκινοσκουφίτσα… (παραλλαγή του παιχνιδιού «φύγε-φύγε ποντικάκι»)
- Κινητικά παιχνίδια :
- «Καλώς μας ήρθες Κοκκινοσκουφίτσα…»
- Ο Λύκος γίνεται οδηγός
- Περπατώ και σταματώ στα ίχνη του λύκου (παραλλαγή του παιχνιδιού μουσικές καρέκλες).
Παιδί και πληροφορική
Στόχοι :
- Να έρθουν σε επαφή με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή.
- Να μάθουν την σωστή θέση του σώματος τους μπροστά στον υπολογιστή.
- Να γνωρίσουν το διαδίκτυο και τη χρησιμότητά του.
- Να παρακολουθήσουν βίντεο με θέμα το λύκο.
- Να ψάξουν στο διαδίκτυο για να βρουν φωτογραφίες και πληροφορίες για το λύκο.
Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:
- Εξοικείωση με την οθόνη και το ποντίκι του ηλεκτρονικού υπολογιστή
- Αναζήτηση στο διαδίκτυο φωτογραφιών και πληροφοριών για το λύκο.
- Παρακολούθηση εκπαιδευτικών βίντεο για το λύκο.
- Παρακολούθηση ψυχαγωγικών βίντεο και τραγουδιών για το λύκο.
Αξιολόγηση
Κατά την προσέγγιση του εκπαιδευτικού προγράμματος με θέμα «Ο λύκος της φύσης και ο λύκος των παραμυθιών» οι στόχοι επιτεύχθηκαν.
Τα παιδιά προσέγγισαν το θέμα με ενθουσιασμό. Συνεργάστηκαν, έπαιξαν δημιουργικά, παρατήρησαν, κατασκεύασαν, εκφράστηκαν μέσα από διάφορες δραστηριότητες και εξέφρασαν τα συναισθήματά τους. Εμπλούτισαν το λεξιλόγιό τους, διεύρυναν τις γνώσεις τους, ανέπτυξαν τη φαντασία τους και τη δημιουργικότητά τους και διασκέδασαν.
Το θέμα κράτησε ζωντανό το ενδιαφέρον των παιδιών από την αρχή μέχρι το τέλος του.