Εκπαιδευτικό πρόγραμμα

«Ζώα και άνθρωποι μαζί, μοιράζονται τον πλανήτη γη». 

Διάρκεια ένας μήνας.

Το σχέδιο εργασίας υλοποιήθηκε στο βρεφονηπιακό σταθμό «Νεφέλη» της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης του Δ.Ο.Ε.Π.Α.Π-ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Δήμου Βόλου. Ο βρεφονηπιακός σταθμός «Νεφέλη» φιλοξενεί τρία τμήματα, τρεις τάξεις προ-προνηπίων. Το θέμα μας ήταν: «Ζώα και άνθρωποι μαζί, μοιράζονται τον πλανήτη γη».

Υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί των τμημάτων: κ. Παχή Έφη, Γιαννουλίδου Σοφία, Δημούδη Μαρία, Κριτσίνη Μαρία.

Αφόρμηση – Ερέθισμα

Η αφορμή για την έναρξη του προγράμματος δόθηκε μέσα από ένα τυχαίο γεγονός. Τα παιδιά συγκεντρώθηκαν στο παράθυρο της τάξης και παρακολούθησαν στο απέναντι πάρκο τα παιχνίδια που έκανε ένα σκυλάκι με τον ιδιοκτήτη του, που το έβγαλε βόλτα. Η χαρά τους ήταν τόσο μεγάλη που ξεκινήσαμε ένα σχέδιο εργασίας με θέμα τα ζώα. Ένα θέμα που είναι πολύ οικείο και αγαπητό για τα παιδιά με μεγάλο εύρος και πολλές δραστηριότητες.

Το σχέδιο εργασίας περιλαμβάνει τις ακόλουθες προσεγγίσεις:

Σκοπός και στόχοι

• Να εξοικειωθούν τα παιδιά με τον κόσμο των ζώων.
• Να αποκτήσουν γνώσεις σε θέματα που σχετίζονται με τον τόπο και τον τρόπο που ζουν τα ζώα, με την διατροφή, την ανατομία και την αναπαραγωγή τους.
• Να γνωρίσουν τα χαρακτηριστικά των ζώων χάρη στα οποία προσαρμόζονται στο φυσικό περιβάλλον και τις ιδιαίτερες καιρικές συνθήκες.
• Να ενημερωθούν για τον κόσμο των ζώων μέσα από διαδικασίες παρατήρησης και περιγραφής, σύγκρισης, ταξινόμησης, αντιστοίχισης και συμβολικής αναπαράστασης.
• Να αναπτύξουν κριτική και δημιουργική σκέψη μέσα από τις βιωματικές προσεγγίσεις.
• Να εξασκήσουν την ικανότητα να χειρίζονται αποτελεσματικά και δημιουργικά τον προφορικό λόγο και να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους.
• Να κατανοήσουν την έννοια «κατοικίδια ζώα» και την σχέση του ανθρώπου με αυτά.
• Να διαπιστώσουν τις διαφορές ανάμεσα στα κατοικίδια και στα άγρια ζώα.
• Να μάθουν τη σημασία της ύπαρξης των ζώων για τον πλανήτη και τον άνθρωπο.
• Να αναπτύξουν το αίσθημα της ζωοφιλίας, το σεβασμό και την αγάπη για τα ζώα.
• Να ευαισθητοποιηθούν στην προστασία των ζώων που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν και να διαμορφώσουν θετικές στάσεις σε κάθε προσπάθεια για την προστασία τους.
• Να καταλάβουν ότι όλοι οι οργανισμοί είναι απαραίτητοι για την ισορροπία της φύσης.
• Να ψυχαγωγηθούν με παραμύθια, ποιήματα και ιστορίες. Να γνωρίσουν τους μύθους του Αισώπου.
• Να μάθουν να δουλεύουν ομαδικά και να συνεργάζονται.
• Να αναπτύξουν τη φαντασία και τη δημιουργικότητα τους με κατασκευές.
• Να ψυχαγωγηθούν μέσα από τις δραστηριότητες της παντομίμας, του κουκλοθέατρου και της μουσικής.
• Να διασκεδάσουν και να εκφραστούν με τη συμμετοχή τους στις κινητικές δραστηριότητες, την ρυθμική και τη δραματοποίηση.
• Να παίξουν και να χαρούν μέσα από τις ποικίλες δραστηριότητες με τα ζώα.

Δραστηριότητες

Γλωσσική καλλιέργεια-προφορική επικοινωνία

Μέσα από εποπτικό υλικό και παρέα με τον υπολογιστή μας, μιλήσαμε και ήρθαμε σε επαφή με τον κόσμο των ζώων.

Μέσα από τις εικόνες, τα παιδιά έμαθαν να αναγνωρίζουν τα ζώα και να μιμούνται τις αντίστοιχες φωνές τους.

Συζητήσαμε και γνωρίσαμε πού ζουν τα ζώα (δάσος ζούγκλα, θάλασσα), τα σπίτια των ζώων, ποιος τα φτιάχνει, με τι τρέφονται, τι γεννούν, ποια προϊόντα μας δίνουν.

Μάθαμε την οικογένεια κάθε ζώου π.χ. άλογο- φοράδα- πουλάρι.

Συζητήσαμε για τις ανάγκες των ζώων αλλά και για την αξία της φιλίας ανάμεσα στον άνθρωπο και τα ζώα και εκφράσαμε τα συναισθήματα που μας προκαλεί η επαφή μαζί τους.

Μάθαμε αινίγματα:

• Από πάνω σαν τηγάνι, από κάτω σαν βαμβάκι κι από πίσω σαν ψαλίδι
• Τι είναι;
• Το χελιδόνι
• Παροιμίες: «Όσα δεν φτάνει η αλεπού, τα κάνει κρεμαστάρια».
• Γλωσσοδέτες: «Μια πάπια, μα ποια πάπια…»

Διαβάσαμε στα παιδιά παραμύθια και βιβλία για τα ζώα.

Απαγγείλαμε ποιήματα και μάθαμε τραγούδια σχετικά με τα ζώα.

Παιδί και περιβάλλον

Με την βοήθεια εποπτικού υλικού και βιβλίων, μιλήσαμε για τις οικογένειες των ζώων και βρήκαμε ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στις οικογένειες των ανθρώπων και αυτές των ζώων.

Ξεχωρίσαμε τα ζώα που γεννούν αυγά από εκείνα που γεννούν απευθείας τα μικρά τους.

Με αφορμή μία αναφορά στις φωτιές που κάψανε μεγάλες εκτάσεις δασών, συζητήσαμε με τα παιδιά για τον κίνδυνο που αντιμετώπισαν τα ζώα που είχαν τις φωλιές τους στο δάσος και γενικότερα για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν τα ζώα.

Είδαμε στον υπολογιστή ποια ζώα απειλούνται με εξαφάνιση. Μιλήσαμε για την δράση του «Αρκτούρου» και των άλλων οργανώσεων προστασίας των ζώων.

Μάθαμε για την προστασία της καφέ αρκούδας και του λύκου, της φώκιας των ελληνικών θαλασσών και της χελώνας καρέτα-καρέτα.

Μαθηματικές έννοιες

Ομαδοποίηση των ζώων με βάση το μέρος που ζουν (ζώα του δάσους, της ζούγκλας, του αγροκτήματος) ή με βάση κάποια γνωρίσματα τους (έχουν δύο ή τέσσερα πόδια).

Κάναμε αντιστοίχιση το κάθε ζώο με το παιδί του, με την τροφή του ή με την φωλιά του.

Ζωγραφίσαμε και κολλήσαμε τα ζώα μέσα ή έξω από την φωλιά τους, ή μπροστά και πίσω από αυτήν.

Ξεχωρίσαμε το μεγαλύτερο από το μικρότερο ζώο και το ψηλό από το κοντό.

Μοιράσαμε τα πλαστικά ζωάκια σε δύο ομάδες και ξεχωρίσαμε τα πολλά από τα λίγα.

Δημιουργία και έκφραση

Κουκλοθέατρο:

Μαζί με τα παιδιά επιλέξαμε το αγαπημένο τους παραμύθι με ζωάκια για να το παίξουμε κουκλοθέατρο (Ο λύκος και τα τρία γουρουνάκια, Η Κοκκινοσκουφίτσα, Τα 7 κατσικάκια).

Δραματοποίηση:

Με θέμα τους μύθους του Αισώπου παίξαμε τον Λαγό και τη Χελώνα και τον Τζίτζικα με τον Μέρμηγκα.

Παντομίμα:

Τα παιδιά με μάσκες μιμήθηκαν τα ζώα που τους εντυπωσίασαν περισσότερο και οι φίλοι τους προσπάθησαν να μαντέψουν ποιο ζωάκι αναπαρίσταναν.

Μουσική:

Τραγουδήσαμε πολλά παιδικά τραγούδια για τα ζώα ( Η κουκουβάγια, Η καλή μας αγελάδα, Ήταν ένας γάιδαρος).

Ψυχαγωγηθήκαμε και χορέψαμε παραδοσιακά τραγούδια με ζώα (Ένας αετός καθότανε, Πέρδικα).

Ακούσαμε κλασική μουσική, κομμάτια όπως «Το πέταγμα της μέλισσας» του Νικολάι Ρίμσκυ και κινηθήκαμε ανάλογα στο χώρο.

Παίξαμε με τραγουδοπαιχνίδια.

Εικαστικά

Χρησιμοποιήσαμε διάφορα υλικά όπως μαρκαδόρους, τέμπερες, ξυλομπογιές, πινέλα, σφουγγάρια, δακτυλομπογιές και ζωγραφίσαμε, βάψαμε και τυπώσαμε φιγούρες ζώων ατομικά και ομαδικά.

Με την τεχνική του κολάζ και την χαρτοκολλητική, ετοιμάσαμε ομαδικές και ατομικές εργασίες για τα ζώα.

Κατασκευάσαμε με άχρηστα υλικά, όπως ρολά κουζίνας, παλιά υφάσματα, κουμπιά, ξερά χόρτα, ξύλα κ.α, τα ζώα και τις φωλιές τους.

Με πλαστελίνη, πηλό και γύψο, φτιάξαμε ζωάκια και τα βάψαμε.

Με τυπώματα χεριών, ετοιμάσαμε φιγούρες ζώων και ομαδική εργασία με θέμα «Τα ζώα στον Βόρειο Πόλο».

Φυσική αγωγή-Ρυθμική

Ακούσαμε το Cd της Μαρίας Κυνηγού- Φλάμπουρα «Τραγουδάω και γυμνάζομαι» και αναπαραστήσαμε την δραστηριότητα των ζώων σύμφωνα με το κάθε τραγούδι.

Παιδική λογοτεχνία

10 υπέροχες ιστορίες της φάρμας, εκδόσεις Τζιαμπιρής- Πυραμίδα.

Η ορχήστρα των ζώων παίζει Μπετόβεν, εκδόσεις Πατάκη.

Ο λύκος Ζαχαρίας θέλει να κάνει το γύρο του κόσμου, εκδόσεις Παπαδόπουλος.

Θα σ’αγαπώ ότι κι αν γίνει, εκδόσεις Πατάκη.

Μία κάμπια πολύ πεινασμένη, εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.

Πίκο και Λόλο, η εκδρομή, εκδόσεις Μεταίχμιο.

Καληνύχτα λέμε, εκδόσεις Παπαδόπουλος.

Κιβωτός του Νώε, εκδόσεις Ουρανός.

Οι μύθοι του Αισώπου, εκδόσεις Μίνωας.

Η Ρόζα στο σπίτι, εκδόσεις Σαββάλας.

Μία τίγρη φοβερή, φοβερή και τρομερή, εκδόσεις Άμμος.

Για άκου πιτσιρίκο!, εκδόσεις Σαββάλας.

Οι ουρές δεν είναι για να τις τραβάμε, εκδόσεις Μεταίχμιο.

Αξιολόγηση

Στο σχέδιο εργασίας που κράτησε περίπου ενάμιση μήνα, επιτεύχθηκαν οι στόχοι του προγράμματος.

Τα παιδιά διεύρυναν τις γνώσεις τους και εξοικειώθηκαν με τον κόσμο των ζώων.

Οι εκπαιδευτικοί, τους ενθάρρυναν να ευαισθητοποιηθούν και να αναπτύξουν θετική στάση απέναντι στα ζώα.

Τα παιδιά ανακάλυψαν ότι κάποια ζώα κινδυνεύουν να εξαφανιστούν και ότι όλοι πρέπει να κάνουμε κάτι για την προστασία αυτών των ζώων.

Εντάχθηκαν σε ομάδες, συνεργάστηκαν και έμαθαν να εκφράζουν τις απόψεις τους. Εμπλούτισαν το λεξιλόγιο τους και ανέπτυξαν τη φαντασία τους.

Τα παιδιά εκφράστηκαν δημιουργικά μέσα από την ρυθμική, την κίνηση, την δραματοποίηση και την μουσική.

Κυρίως όμως, διασκέδασαν, έπαιξαν και χάρηκαν μέσα από όλες τις δραστηριότητες.