Οι βρεφονηπιακοί παιδικοί σταθμοί της Δ/νσης Εκπαίδευσης Παιδιού του Δ.Ο.Ε.Π.Α.Π. –ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Δήμου Βόλου για τη χρονιά 2023-2024  θα υλοποιήσουν στις εκπαιδευτικές  τους δράσεις  «σχέδια εργασίας project».

Λίγα λόγια για το τι είναι τα σχέδια εργασίας πριν σας παραθέσουμε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που έλαβε χώρα στο βρεφονηπιακό σταθμό «Β΄Ν. Ιωνίας Αθηνά».

Σχέδια εργασίας (project): στηρίζονται σε θέματα που ενδιαφέρουν  τα ίδια τα παιδιά . Οι στόχοι έχουν ως αφετηρία μεμονωμένους προβληματισμούς των παιδιών ή όλης της ομάδας, ενώ έχουν ευέλικτη δράση όσον αναφορά τις διαδικασίες το περιεχόμενο και το χρόνο. Ερέθισμα για να ξεκινήσει ένα σχέδιο εκπαιδευτικής δράσης μπορεί να είναι η επιθυμία και η πρόταση ενός παιδιού αλλά και θέματα που έχει προτείνει ο ίδιος ο εκπαιδευτικός. Με αυτή τη μέθοδο τα παιδιά κατανοούν καλύτερα και ευκολότερα πράγματα της καθημερινής ζωής και του περιβάλλοντος.

Ένα σχέδιο εργασίας  αποτελείται από:

• Πρώτη φάση: επιλογή θέματος από τα παιδιά ή τον εκπαιδευτικό,  οργάνωση των δράσεων με την βοήθεια της παιδαγωγού και ο καθορισμός των στόχων.
• Δεύτερη φάση: η υλοποίηση του σχεδίου εργασίας όπου τα παιδιά και ο/η παιδαγωγός μοιράζονται ιδέες για δραστηριότητες. Τις ιδέες αυτές μπορεί αν θέλει ο εκπαιδευτικός να τις καταγράψει και να τις χωρίσει σε υποενότητες για να βοηθήσει τα παιδιά. Οι γονείς αν θέλουν και τους ζητηθεί μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στα σχέδια δράσεις σε συνεργασία με τον εκπαιδευτικό και τα παιδιά.
• Τρίτη φάση το σχέδιο εργασίας ολοκληρώνεται, την ολοκλήρωση του σχεδίου αποφασίζει ο παιδαγωγός μαζί με τα παιδιά.
• Αξιολόγηση του όλου προγράμματος.

Η υλοποίηση των σχεδίων εργασίας για φέτος λόγο των φυσικών καταστροφών και συνθηκών που υπεστήκαμε ως πόλη άργησε να ξεκινήσει οπότε το πρώτο σχέδιο σας το παραθέτουμε τώρα και είναι «το σταφύλι»

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: «Σε μια ρώγα από σταφύλι…»

Το σχέδιο εργασίας με θέμα το σταφύλι υλοποιήθηκε από  5 Νοεμβρίου 2023 εως και 15 Δεκεμβρίου 2023 στον βρεφονηπιακό σταθμό «Αθηνά» της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης του Δ.Ο.Ε.Π.Α.Π-ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ, Δήμου Βόλου. Ο βρεφονηπιακός σταθμός «Αθηνά» φιλοξενεί τρία τμήματα  εκ των οποίων δύο τμήματα προ-προ νηπίων και ένα βρεφικό τμήμα. Κατά την διάρκεια του εκπαιδευτικού προγράμματος πραγματοποιήθηκαν ποικίλες παιδαγωγικές και εκπαιδευτικές δράσεις στις οποίες έλαβαν μέρος όλα τα παιδιά. Υπεύθυνοι παιδαγωγοί που συμμετείχαν στην δράση ήταν οι: κ. Γαλανού Ευφροσύνη, κ. Σολομών Παρασκευή, κ. Σίμου Ελένη, κ. Καρβέλη Δέσποινα, κ. Χατζητριανταφύλλου Ελένη.

Αφόρμηση -ερέθισμα

Η αφορμή για την υλοποίηση του προγράμματος δόθηκε όταν κατά την διάρκεια του πρωινού τα παιδιά άρχισαν να συζητούν για τις σταφίδες που έβρισκαν στο σταφιδόψωμο που τους ετοιμάστηκε για πρωινό. Τα παιδιά ζητούν να μάθουν τι είναι, από πού προέρχονται και πως κατέληξαν στο πιάτο τους.

Γενικός σκοπός: Η βιωματική προσέγγιση του σταφυλιού και των παραγώγων του μέσα από την μελέτη του περιβάλλοντος ,γλωσσικών και εκφραστικών μέσων καθώς και προ γραφικών και προ μαθηματικών εννοιών ,καλλιτεχνικής έκφρασης και δημιουργίας  ώστε να επιτευχθεί η ενδυνάμωση των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων  των παιδιών.

Επιμέρους στόχοι

• Να γνωρίσουν τα παιδιά το σταφύλι, τα είδη του, το αμπέλι και την καλλιέργειά του.
• Να γνωρίσουν τα παράγωγα του σταφυλιού (κρασί, ξύδι, μούστο, σταφίδες)
• Να μάθουν για τον τρύγο.
• Να βελτιώσουν τον προφορικό τους λόγο.
• Να αναπτύξουν την έκφραση, τη σκέψη και την παρατηρητικότητά τους.
• Καλλιέργεια της καλλιτεχνικής τους έκφρασης.
• Ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων των παιδιών σε κλίμα συνεργασίας και κοινωνικοποίησης.
• Ανάπτυξη της λογικο μαθηματικής σκέψης, ταξινόμησης, ομαδοποίησης.
• Ανάπτυξη λεπτής και αδρής κινητικότητας.
• Μουσική αγωγή.
• Συμμετοχή σε θεατρικό παιχνίδι, δραματοποίηση και κουκλοθέατρο.
• Ανάγνωση και αφήγηση παραμυθιών – αφήγηση μύθων.
• Επαφή με την ιστορία και τη θρησκεία.
• Εξοικείωση των παιδιών με τα μέσα τεχνολογίας.
• Διατροφική αγωγή των παιδιών.

Ανθρωπογενές περιβάλλον και επίδραση

Στόχοι:

• Να γνωρίσουν καλύτερα το σταφύλι – αμπέλι, και τα παράγωγά του.
• Να κατανοήσουν τη σημασία των καλλιεργειών και τη σπουδαιότητα των φρούτων ως τροφών.
• Να διευρύνουν τις γνώσεις τους για το φυσικό περιβάλλον.
• Να αναπτύξουν τον προφορικό λόγο, την παρατήρηση και να σχολιάσουν το ποικίλο εποπτικό υλικό.

Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:

• Δοκιμάσαμε διάφορα είδη σταφυλιού.
• Πατήσαμε σταφύλια και φυλάξαμε το ζουμί τους (μούστος)
• Δοκιμάσαμε το μούστο
• Μάθαμε πώς γίνεται το κρασί, το τσίπουρο και το ξύδι.
• Μυρίσαμε και δοκιμάσαμε διάφορα είδη ξυδιού.
• Είδαμε διάφορα είδη κρασιού και τα μπουκάλια τους.
• Μάθαμε πώς γίνονται οι σταφίδες (αποξήρανση σταφυλιού)
• Είδαμε διάφορα προϊόντα που έχουν μέσα σταφίδες – μούστο (σταφιδόψωμο, μουστοκούλουρο, σοκολάτες)

Επικοινωνία – γλώσσα

Στόχοι:

• Ανάπτυξη προφορικού λόγου
• Παρατήρηση και σχολιασμός εποπτικού υλικού
• Να ακούν και να μαθαίνουν παροιμίες – ποιήματα.
• Εμπλουτισμός λεξιλογίου.
• Προανάγνωση – προγραφή.

Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:

• Συζήτηση μετά από παρατήρηση εποπτικού υλικού και βιβλίων γνώσεων.
• Ανάγνωση και αφήγηση παραμυθιών – μύθων:
  • «Η αλεπού και τα σταφύλια»
  • «Το σταφύλι που θύμωνε εύκολα»
  • «Ένα τσαμπί σταφύλι»
  • «Το ελάφι και το αμπέλι»
  • «Το βαρέλι των δώδεκα μηνών»
  • «Το αμπέλι της αγάπης»
  • «Ο γεωργός και τα παιδιά του»
  • «Η γέννηση του θεού Διόνυσου» (Μυθολογία)
• Εκμάθηση παροιμιών για το αμπέλι – σταφύλι
  • «Ήταν στραβό το κλίμα, το έφαγε και ο γάιδαρος»
  • «Αυλάκωσε τ΄ αμπέλια σου να φας γλυκιά σταφίδα»
  • «Τ’ αμπέλι θέλει αμπελουργό και το καράβι ναύτες»
  • «Το Σεπτέμβρη τα σταφύλια, τον Οκτώβρη τα κουδούνια»
  • «Αν ίσως βρέξει ο τρυγητής, χαρά στον τυροκόμο»
  • «Έλα παππού να σου δείξω τ΄ αμπελοχώραφά σου»
• Να αναγνωρίζουν το αρχικό γράμμα της λέξης ΑΜΠΕΛΙ και ΣΤΑΦΥΛΙ
• Συμπληρώνουμε φύλλα εργασίας με κυκλάκια, μαθαίνοντας έτσι την κυκλική φορά, κάνοντας μικρές ρώγες από σταφύλι.
• Αναγνωρίζουν τη λέξη ΣΤΑΦΥΛΙ και ΑΜΠΕΛΙ σε καρτέλες και επιλέγουν βιβλία από τη βιβλιοθήκη με θέμα το σταφύλι.

Παιδί και λογικομαθηματικές έννοιες

Στόχοι:

• Να μάθουν να αντιστοιχίζουν και να ταξινομούν
• Να μάθουν να απαριθμούν
• Να ομαδοποιούν
• Να παρατηρούν και να ψάχνουν.

Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:

• Ομαδοποιήσαμε τις ρώγες σταφυλιού με κριτήριο το χρώμα τους.
• Μετρήσαμε τις ρώγες από ένα μικρό τσαμπί σταφύλι.
• Αντιστοιχήσαμε κάθε τσαμπί με το φύλλο του.
• Βρήκαμε το μισό από το σταφύλι, ανάλογα με το χρώμα τους.
• Αντιστοιχήσαμε το ξύδι σε μπουκαλάκια, ανάλογα με τις εικόνες που είχαν απ΄έξω.
• Παίξαμε puzzle με φρούτα.

Καλλιτεχνική δημιουργικότητα

Στόχοι:

• Να αναπτύξουν τις καλλιτεχνικές τους ικανότητες.
• Να επιλέξουν και να χρησιμοποιήσουν διάφορα υλικά.
• Να μάθουν να δουλεύουν ομαδικά.
• Να ψυχαγωγούνται
• Να εκφράζουν τα συναισθήματά τους και τις ιδέες τους
• Να αναπτύξουν τη φαντασία τους.
• Να εκφραστούν και να κινηθούν μέσα από τις διάφορες μορφές καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων, όπως: Μουσική, χορός, δραματοποίηση, μουσικοκινητικές δραστηριότητες, κουκλοθέατρο.

Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:

Εικαστικά:

• Κατασκευή ομαδικού κολλάζ «όλοι διαφορετικοί, όλοι φίλοι»
• Τσαμπί από σταφύλι με στάμπες από φελλούς.
• Σταφύλια από πηλό.
• Κολλάζ «το λευκό και το ροζέ σταφύλι»
• Σταφύλια σε Α4 από καπάκια μπουκαλιών
• Κατασκευή μάσκας «Ο Διόνυσος»
• Σταφύλια σε χάρτινα πιάτα.
• Ιχνογραφία: Ζωγραφίζω το σταφύλι
• Αμπελόφυλλα με τύπωμα παλάμης.
• Ιχνογραφία: Ο τρύγος.
• Νερομπογιές: Στο πατητήρι
• Εργασία με πηλό: «Μικρά πολύχρωμα τσαμπιά»
• Ζωγραφίζω με τέμπερα: «κόκκινα και κίτρινα σταφύλια»

Δραματοποίηση – Μουσικοκινητική αγωγή

• «Ο αμπελουργός»: Τα παιδιά παριστάνουν τους αμπελουργούς που καλλιεργούν το αμπέλι.
• «Στο πατητήρι»: Μεταφέρουν και πατάνε όλοι μαζί σταφύλια με τον ήχο μουσικής, και βγάζουν μούστο που τον φυλάνε σε μεγάλα βαρέλια.
• «Ο τρύγος»: Με το παραδοσιακό τραγούδι «μπαίνω μες στ΄αμπέλι» μαζεύουν σταφύλια στην αυλή του παιδικού σταθμού μας.

Τραγούδι – Χορός

Μαθαίνουμε να τραγουδάμε και να χορεύουμε:

• «Σε μια ρώγα από σταφύλι» (τσι-ρι-τρί – τσι-ρι-τρό)
• «Μπαίνω μες στ΄αμπέλι» (παραδοσιακό)
• «Πού πας αφέντη, μέρμηγκα» (παραδοσιακό)
• «Αμπέλι μου πλατύφυλλο»
• «Μπαίνει η Βασίλω στο αμπέλι» (παραδοσιακό Ηπειρώτικο)
• «Η φρουτοσαλάτα»

Κουκλοθέατρο: «Η αλεπού και τα σταφύλια»

Διατροφική εκπαίδευση

Στόχοι: τα παιδιά καταλαβαίνουν πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν τα φρούτα στην καθημερινή μας διατροφή, και συγκεκριμένα, τη διατροφική αξία των σταφυλιών. Επίσης, συμμετείχαν στην προετοιμασία εδεσμάτων με βάση τα σταφύλια.

Δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν (με τη βοήθεια του μάγειρά μας)

• Φτιάχνουμε μουστοκούλουρα
• Φτιάχνουμε γλυκό σταφύλι

• Σταφιδόψωμο
• Σοκολατάκια με σταφίδες

Παιδί και μέσα τεχνολογίας

Στόχοι:

• Να παρακολουθήσουν εκπαιδευτικά βίντεο για το σταφύλι – αμπέλι και τα παράγωγά του.
• Να ψάξουν φωτογραφίες και υλικό για το σταφύλι.
• Να παρακολουθήσουν ψυχαγωγικά βίντεο και τραγούδια για το σταφύλι.
• 

Επίσκεψη:

Επισκεφτήκαμε με τα παιδιά τον Ιερό Ναό του Αγίου Νεκταρίου και μιλήσαμε με τον ιερέα για τη χρήση του κρασιού στη Θεία Κοινωνία και στο Μυστήριο του Γάμου. Ο ιερέας μας μίλησε για τον άγιο Τρύφωνα, που είναι προστάτης των αμπελουργών. Είδαμε την αναπαράσταση του αμπελιού σε εικόνες της εκκλησίας, στα άμφια και σε κάποια εκκλησιαστικά σκεύη.

Αξιολόγηση

Κατά την προσέγγιση του εκπαιδευτικού προγράμματος «Σε μια ρώγα από σταφύλι», επιτεύχθηκαν όλοι οι στόχοι που τέθηκαν, κρατώντας το ενδιαφέρον των παιδιών και τον ενθουσιασμό τους, μέχρι το τέλος. Τα παιδιά απέκτησαν γνώσεις, εμπειρίες, αλλά και ψυχαγωγήθηκαν, συνεργάστηκαν και διασκέδασαν. Εκτός από το Προσωπικό που εργάστηκε με ενθουσιασμό, ευχαριστούμε και τους γονείς που συμμετείχαν μαζί με τα παιδιά τους στην πραγματοποίηση αυτού του εκπαιδευτικού προγράμματος.